İstanbul Inhisar ve Gazete Bayileri Odası Lideri Ferihan Karasu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) büfe kiralarına yaptığı yüzde 500 artırım ve büfeler için istenen yenileme bedelini Milliyet’e kıymetlendirdi. Karasu, İBB’nin açıklamalarına da karşılık verdi.

– İBB; evvelki periyot İBB Meclisi tarafından belirlenen tarihin son bulması üzerine, büfelerle yine mukavele yapılması mecburiliği doğduğunu ve bu emelle 2015’ten bu yana sabit kalan kira bedellerinin yine ele alınarak, büfelerin pozisyonu, özellikleri ve günümüz fiyatlarına nazaran artırım yapıldığını argüman ediyor. Bu mevzuda neler söylemek istersiniz?

Bunu daima İBB basın danışmanlığı açıklıyor ancak biz küme başkanvekili Doğan Subaşı’na dokümanların hepsini gösterdik. Buna karşın hala bu türlü bir algı yaratıyor. 2015’ten beri daha evvel de yapıldığı üzere her yıl kiralarımıza artırım yapılıyor. Ve son 5 yıldır kiralarımıza yapılan artırım toplamda yüzde 89 civarındadır. CHP Küme Sözcüsü Sayın Tarık Balyalı 16 Temmuz 2020 tarihinde İBB Meclisi’nde yaptığı açıklamada 2018 yılında bu büfeler ayda toplam 264.595 bin TL verirken, 2019 yılında 5 büfe eksilmesine karşın 313 bin TL  olduğunu söyledi. Münasebetiyle kendileri de kabul ediyorlar ki 2019’da bile yüzde 22’lik bir artırım yapılmış.

– İBB, büfelere yapılan eklemelerin kent dokusuna uygun olmadığını savunuyor.

Büfelere bir ekleme yapılmadı. Lakin dışarıya dolap koyuluyor. KÜLTÜR AŞ ile yaptığımız kontratta su satabilirsiniz hususu var. Aslında kiralarımızı buna nazaran ayarlamışlardı geçmiş devirde. Yüksek dediğimizde biz de size sözleşmenize suyu koyduk dediler. Suyu satabilirsiniz deyip kiraları da arttırınca biz dolabı nereye koyalım konutumuza mi koyalım natürel ki dışarıya koyuyoruz. 

– Meydanlarda ve tarihi alanlarda bulunan büfeler için 300 bin TL isteniyor size yeni tasarım örneklerini gösterdiler mi ?

Artık öncelikle mevcut büfelerin manzarasının yanlışsız olmadığına katılıyorum. Kent dokusuna uygun yenilenebilir. Yeni büfelerin maalesef hiçbir örneğinin maketini görmedik. Hatta biz belediye yetkililerine görüşmemizde bu büfeler tasarlanırken oda olarak görüşümüzü belirtelim zira masa başında çizimle kullananların görüşü tıpkı olmayabilir dedik. Olur demelerine karşın bize bu türlü bir talep gelmedi. Artık bizim görmediğimiz bu büfeler nasıl tasarlandı. Bu büfelerin kullanım alanı nedir? İhaleye çıkacağını söylediği bu büfelerin bedeli şimdiden nasıl belirli? Şimdi ihale edilmemiş ihale bedeli belirli olmayan bu büfelerin parası bizden 1 Ekim prestijiyle alınmaya başlanıyor. Şunu da söylemek isterim ki 300 bin TL bir daire parası neredeyse çok da merak ediyorum; bu büfelerin dışı altın varaklı mı olacak?

– Mevcut büfelerinizde hijyen şartları nasıl, bir depolama için öbür yer kiralıyor musunuz?

Bu açıklamaları neye dayanarak söylediklerini bilmiyorum. Bu açıklamaları görünce gülüyorum yalnızca hiçbir gazete bayisinin depolamaya gereksinimi yok. Zira sigaraları zati günlük sigaracı gelir sigarayı alır, gazete keza o denli sabah erken saatte dağıtımı yapılır. Kalan gazeteler sonraki gün iadeye verilir. Ciroların yüzde 90’ını oluşturan eserlerden bahsediyorum. Akbil dolumu dediğiniz zati küçücük bir kart.

– İBB, pandemi mühletince işletmecilere borçlarını ödemede değerli kolaylıklar getirdiğini söylüyor. Siz bu periyotlarda kira ödediniz mi?

Mart, nisan, mayıs aylarında yüzde 75 indirim yaptıkları hakikat. Büyükşehir belediye liderinin bir açıklaması vardı, ‘ 3 ay hiç para almayacağız’ dediler. Buna karşın yüzde 25 aldılar ondan sonra yüzde 25 indirim yaparak haziran, temmuz, ağustos, eylül ayları için yüzde 75 alacağız kiranın diyorlar. Bir de koşul koşuyorlar şayet bu yeni artırımları kabul etmezseniz hepsini alırız. Buna isim bulmam lazım ‘esnaf pazarlığı’… İkincisi bundan sonrada indirimlerimiz devam edecek diyor bu da çok komik siz bizim kiralarımıza yüzde 500 artırım yapacaksınız sonra da ondan yüzde 25 indirim yaptığınızı açıklayacaksınız.

– İBB, ‘Yeni büfelerin 70 ila 100 bin lira ortasındaki maliyeti işletmecilerin üzerine yüklenmeyecek. Birinci etapta işletmeciler, 12 eşit taksitte yenileme bedellerini Kültür AŞ’ye ödeyecek, daha sonra bu bedel, kiradan düşmek suretiyle geri ödenecektir’ diyor. Sayılar gerçek mi?

Artık 70 bin TL’lik bir meblağ yok kontratta, 80-90-100 ve 300 bin TL ortasında. Burada bile algı oluşturmaya çalışıyorlar. Daima ‘70 bin ve 100 bin TL arası’ diyorlar 300 bin TL bir büfe bedeli biçtiklerini neden kamuoyuna paylaşmıyorlar. Zira kamuoyu ile paylaştıklarında herkes 300 bin TL büfe mi olur diyecek. Bunu neden gizliyor. Neden bizden 12 ay boyunca bunun parasını alıyorlar bizim tam da itiraz ettiğimiz nokta bu. Bizim yeni bir büfemiz gelecek 12 ay sonra eser skalamız genişleyecek para kazanacağız bunu kabul ediyoruz. Hoş bir büfede çalışmayı ve para kazanmayı da istiyoruz. Lakin bunlar 1 yıl sonra gelecek içini dışını görmediğimiz, fiyatının ne olduğunu ihaleye çıkacaklar dediği için bilmediğimiz büfelerin taksitlerini bu pandemi ortamında 1 Ekim 2020 itibariyle ödemeye başlıyoruz. 1 yıl sonra bu ihaleyi alan şahıs bize paralarını ödediğimiz bu  büfeleri teslim edecek mi? Pandemi bitecek mi?

Hiç görmediğimiz teslim edilip edilmeyeceği aşikâr olmayan bu büfeler için 80 bin TL ile 300 bin TL ortasında para ödeyeceğiz. Ayrıyeten biz bu paraları nasıl ödeceğiz?  Kendileri pek hoş kabul ediyorlar bizim kazanmadığımızı biliyorlar buna karşın bu taksitleri istiyorlar. 300 bin TL’lik bir büfenin aylık taksiti 25 bin TL’dir 15 bin TL de kira koyarsanız buna 40 bin TL eder. Bir bayi bu pandemi sürecinde 40 bin TL nasıl ödeyecek. Kapalı olduğu süreçte elemanlarının maaşlarını ve elemanlarının sigortalarını ödeyen bu bayiler bu paraları bankalardan kredi çekerek ödediler. Bu parayı nasıl olursa olsun bulun ödeyin diyorlar ya da gidin diyorlar. Ödeyemeyeceğiz lakin gidemeyeceğiz de. Bizim bu paraları kazanıp bu kredi borçlarımızı kapatmamız gerekiyor.

‘İstanbul’a paha katacak işletmeciler kim?’

– İBB, büfelerin İstanbul ve İstanbullulara kıymet katacak işletmeciler tarafından yönetilmesi ismine bu ihalelerin yapılacağını lisana getiriyor. 

176 gazete bayimiz var. Bunların aileleri var, yanında çalışanları var.  Ben Sayın Ekrem İmamoğlu’nu 16 milyonun lideri olduğunu biliyordum! Demek ki burada geri kalan aileleri İstanbullu görmüyor. İstanbul’a kıymet katacak şahısların profili nedir ben anlamayadım İstanbullunun takdirine bırakıyorum.

– Bedel katacak işletmecileri merak ediyor musunuz?

Ben de çok merak ediyorum. Aslında bir gazete bayisi bu türlü giyinmeli diye  yazı yayınlayabilirler. Benim gözüme çabucak kolalı gömlek ve kravatla gazete balyaları taşıyan ve o güzelim gömleği siyaha boyanmış bayiler geliyor. Bir yandan da şunu düşünüyorum. Bizi çıkmaya zorlarken yeni gelecek işletmecileri belirlemişler, bir profil çizmişler ben o denli algıladım açıklamayı.

– Bayilerinizle bir toplantı yapıp bir yol haritası çizdiniz mi ?

27 Eylül Pazar günü bayilerimiz ile bir toplantı yaptık. Ağır bir iştirak oldu. Hala da uzlaşmadan yana umudumuzu koruyoruz. Tüm bayiler bir an evvel sulh barış ile çözülmesini istiyor. Tüzel süreci başlatacağız. Maddelerin da bizden yana olduğunu inanıyoruz. Yarın itibariyle bu bahiste da adımımızı atacağız. Fakat buna karşın hala bizim sesimizi duymuyorlarsa ben yaklaşık 300-400 bin ailenin emeğini savunmak için İBB önünde oturma aksiyonu daha sonra gerekirse süresiz açlık hareketi başlatacağım. Zira ben adalet yürüyüşünde Ankara’dan İstanbul’a adalet yürüyüşü yaptım. Şayet bunu kendi işçilerim için sorumlu olduğum oda için yapmazsam o yürüyüşüm gösterişten öte bir şey olmadığını düşünürüm. Ben inanarak adalet yürüyüşü yaptım bundan sonra da işçilerim için adalet isteyeceğim hukuk isteyeceğim hak isteyeceğim sonuna kadar da direneceğim.