Mevzuyla ilgili tüketici dernekleri takipte iken; emlakçılar da bu konutları portföylerinde tutmayarak karşılık verdiklerini lisana getiriyor. Pekala tüketici bu türlü bir durumla karşılaşırsa neler yapabilir? İzmir’de örnek bir şikayetin bölge şubelerine ulaştırıldığını anlatan Tüketiciyi Muhafaza Derneği (TÜKODER) Genel Lideri Aziz Koçal, bu ‘fırsatçı’larla kamu ve özel kesimin birlikte çaba etmesi gerektiğini söyledi. Koçal, şu bilgileri verdi:

“Konut satışlarında ve kiralamalarda yüksek fiyat talebi ile emlakçılara gidenleri emlakçılar geri çevirmelidirler. Bu hususta emlakçılar odası mesleksel kontrolü ve tartısını göstermelidir. Konut almak yahut kiralamak isteyen vatandaşlarımız, zelzele öncesi fiyat ile zelzele sonrası fiyatlar ortasında yüksek farklılıklar ile karşılaşır ise Vilayet Ticaret Müdürlüğüne yahut Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne gerekeli şikayetlerde bulunmalıdırlar. İzmirli vatandaşlarımızın mağdur olmaması için basına yansıyan bu haberler ihbar kabul edilerek Ticaret Bakanlığı gerekli kontrolleri ve piyasa denetimlerini yapmalıdır. Her vakit söylüyoruz, özgür piyasa iktisadı demek kontrolsüz iktisat değildir. Konut satışlarında zelzeleye sağlam diyerek yüksek fiyat çeken inşaat şirketleri de kontrol altına alınmalı, ticaret odaları bu şirketleri izlemeliler.”

‘Portföyden çıkar’

İzmir Emlak Komitecileri Odası, İzmirli emlakçıların ağır hasarlı konutta oturup taşınacaklardan hizmet bedeli almayacaklarını duyurmuştu. Zelzeleyle birlikte İstanbul’da da misal bir taşınma psikolojisi oluştuğunu anlatan emlakçılar, ağır talep oluşması durumunda fiyatların bölgelere nazaran bir düzlemde ilerlemesini teşvik ettiklerini belirtti. İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizameddin Aşa, mesken sahipleri tarafından belirlenen fiyatlara müdahale haklarının bulunmadığını vurgularken, emlakçılara ait ise şu değerlendirmeyi yaptı:

“Biz mal sahibini yönlendirme yoluna gidiyoruz. Bölge fiyatları ekseninin üzerine çıkılmaması konusunda fikir beyan ediyoruz. Daha ileri durumda portföyümüze almayarak bir protesto yapmış oluyoruz. Düzgün çalışan bir emlakçı aslında piyasayı yükseltmek istemez. İzmir’de meslektaşlarımız kurul almayacaklarını açıkladı. Birkaç ay kira talep etmeyeceğini ileten mesken sahipleri de oluyor.”

Riskli yapı süreci nasıl yürütülüyor?

Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından riskli yapıların tespit ve yıkım süreci 4 adımda anlatıldı. Buna nazaran, birinci adım olan ‘tespit başvurusu’ bakanlık sitesinde yer alan lisanslandırılmış tespit kurum ve kuruluşları aracılığıyla yapılıyor. Risk tespiti etabında ise ilgili tapu müdürlüğünce tapu kütüğüne işlenen belirtmeler, riskli yapı tespitine karşı tebligat tarihinden itibaren 15 gün içinde hak sahiplerine bildirim ediliyor.

Bu yapılar etraf ve şehircilik vilayet müdürlüklerine bildiriliyor. Riskli yapıların yıktırılması evresinde da taşınmaz maliklerine 60 günden az olmamak üzere müddet verilerek yapının yıktırılması isteniyor. Yıktırılıp yıktırılmadığı denetim ediliyor. Yıktırılmayan yapılar bakanlıkça ya da vilayet müdürlüklerince yıktırılıyor. Masrafından malikler sorumlu oluyor.