Pandemi nedeniyle dünya sistemi önemli ölçüde değişti. İktisat, siyaset, eğitim, kültür, sanat… Her şey.

Kovid-19’un yayılması ile ilgili suçlamalar Çin üzerinde ağırlaştıkça, bilhassa ekonomik yapılandırmalarda da arayışlar arttı. Örneğin, tedarik zinciri konusunda.

Çin ve Tayvan’ın bu bahisteki aktifliğine başta ABD ve birtakım Avrupa ülkeleri karşı çıkarken, ruhsal faktörler de devrede. Bu manada dünya iktisadında kıymetli hissesi olan tedarik zincirinde bahtı olan ülkelerden biri de Türkiye. Bilhassa son yıllarda lojistik alanında büyük atılımlar yapan ülkemiz, yeni dünya yapılanmasında neden hak ettiği hissesi almasın? Yağ var, şeker var, un var. Artık helvayı kavurmak, pişirmekte bize kaldı. Rakiplerimiz yok mu? Elbette, var. Bulgaristan, Romanya, Polonya… Öbürleri… Artık Türkiye’nin ismi kâfi desem, çok mu abartmış olurum.

Gelişmişliği, stratejik pozisyonu, lojistik tecrübesi, ziraî gelişimi, insangücü zenginliği ve kalitesi, genç nüfusun aktivitelere adaptasyonu…

Daha ne sayayım? Ümitsizlik rüzgarlarını bilakis çevirecek, karanlık bulutların akabinde güneşi doğurtacak imkanlarımız var da… Biraz inanalım, biraz da kenetlenelim.

Devletin de bu bahiste yeni dayanakları gündeme getirmesi ile Türkiye’nin önü açık olacaktır.

GELECEĞİN SLOGANI: YEŞİL İHTİLAL

Dünyada gelişimler insanlığın da yanlış uygulamaları nedeniyle yeni sıkıntılar yaratsa da, her vakit bir ışık var. Bir çıkış.

Tabiata dönüş. Ziraî üretimin artırılması. Köylünün, çiftçinin güçlendirilmesi.

Hayvancılığın desteklenmesi.

Bu yolla yalnızca üretimin artması, gelir paylaşımında haksızlıkların giderilmesi değil, toplumsal ömrün da tekrar inşası kelam konusu.

Tabiatın zaferi, insanlığın geleceğe daha umutlu bakması demek.

Köyden kente göçleri de, mutsuz insanları yaşadıkları yerlerde memnun beşerler haline dönüştürecek uygulama da bu.

Ziraî gelişim. Tabiatın yüreğinden fışkıran rahmet. Yani… Yeşil ihtilal.

PANDEMİ ÖĞRETİSİ: EKOTARIM

Pandemi süreci toplumsal hayatı alt üst etti. Her şey değişti.

İnsan münasebetlerinden ekonomik istikrarlara, eğitim, kültür ve sanattan gelenek – göreneklere kadar.

Değişmeyen, etkilenmeyen hiçbir şey yok üzere.

İnsanlık Kovid -19 ile birlikte tarihi bir imtihandan geçiyor. Hiçbir şey eskisi üzere olmayacak da, ne kadarımız bunun farkında?

Aşı bulununca, vefatlar azalınca, virüsün aktifliği geriledikçe eskiye mi döneceğiz yeniden?

Yani… Doğayı katletmeye… Bedellerden, ulusal gelenek ve göreneklerden uzaklaşmaya… İnsani bedelleri işimize geldiği üzere görmeye… Sağlıklı beslenmeyi bir ideoloji yerine moda olarak algılamaya… Ulu Lider Atatürk’ün ‘Köylü milletin efendisidir’ tarihi değerlendirmesini bir müddetliğine önemsedikten sonra yeniden unutmaya… Devam mı?

Pandemi aslında o kadar çok şey öğretti ki…

İnsanlık. Aile… Sevgi ve hürmet… Tabiatın büyüklüğü…

Ve elbette ‘kendi kendine kâfi olmak’.

Bir çoğumuz okul kitaplarından anımsarız; ‘dünyada kendi kendine yeten ülkelerden biridir hoş Türkiye’miz’.

İktisadın değişimi ile birlikte hür piyasa iktisadı bu husustaki değerlendirmelere farklı yaklaşımları ortaya koysa da, bahtımız sürüyor. Türkiye ders kitaplarından belleklere yerleşen bu kıymetli sloganı yaşamsal kılma gücüne sahiptir. Ben buna inanıyorum.

HOŞ ŞEYLER

Son devirlerde birçok eserde ismine rastlanıyor: Trüf mantarı. ‘Kral yiyeceği’ olarak biliniyor. Bedelli ve değerli. Fransız mutfağında ve kültüründe kıymetli bir yeri var. Küreselleşen dünyanın bize de yakınlaştırdığı bir eser. Akılcı bir bakış açısı ile bizde de yetiştiriciliği başladı. Binlerce dekarda üretimi yapılıyor. Toprağın en az 5 santimetre altında olduğu için de zahmetli bir eser. Türkiye’nin birçok yerinde oluşturulan yapay trüf ormanları ile üreticinin geliri bir epey yükselmiş durumda. Geliştirilmesi halinde geniş bir kitlenin kıymetli bir gelir kaynağı olacak. Ne hoş.

MUHTARIM DİYOR Kİ

Türkiye’nin dört bir yerinden muhtarlarım bu köşeden ses verecek. Küçük yorumlar, Türkiye’ye katkı sağlayacak teklif ve istekler.

Demokrasinin temel yapı taşı, en nazsız niyazsız lakin en değerli gücü muhtarlar. Bugün İzmir’den bir muhtarım ses veriyor. Yücel Mumcular, İzmir Kılıç Reis Mahallesi muhtarı. “Bir karış yer olsa bile yeşil alanlar yaratalım. Çocuklarımız bu alanlarda nefes alsın” diyor. Az ve öz. Ancak manalı.

Metin Toker olsa

O denli şanslıyım ki, gazetecilik ve siyaset bana yüzlerce hoş insanı tanıma talihi yarattı. Hele Milliyet günlerim. Adeta bir derya. Kimler yoktu ki. Ne bedeller. Onlarla birebir çatı altında olmak, bilgi ve tecrübelerini paylaşmak en büyük hazine.

Gazetesini de, gazeteciliği de, beşerlerle birebir ilişkiyi de çok severdi Metin Ağabey (Toker). Cumhurbaşkanı damadı, Senato Üyesi kimliğine karşın en değerli özelliği mütevazılığıydı herhalde. Milliyet’in seçimlerdeki klasik muharrir tiplerinde yüklü olarak Ege’yi seçer, günlerce parti parti, sokak sokak, kahve kahve dolaşır, en hoş izlenimleri yazardı. Varsayımları de çoklukla tutardı. Halkla içiçe olmanın, nabzı yoklamanın sonucu. Bugün hayatta olsaydı, şu pandemi denilen sıkıntıyı yaşasaydı, eminim ki, şunları yazardı: “Artık tabiata karşı hoyrat olmayalım. Üreticiye, çiftçiye, köylüye sahip çıkalım. Onların eserlerini tüketelim.”

Sıkıntısı, yapardı, ses getirirdi.

YUVAYA DÖNÜŞ

Milliyet benim birinci yuvam. Birinci paramı kazandığım dost meclisi. Yıl 1979, gencecik bir üniversite öğrencisi olarak atmıştım birinci adımımı. Gece sekreterliğinden spor muhabirliğine, siyaset yazarlığından röportaj, araştırma ve etraf gazeteciliğine kadar her alanda çalıştım. Sayfa sekreterliği, gece yazı işleri müdürlüğü de yaptım. 15 koca yıl, birçok hoş beşerler, anılar, dostluklar, sevgiler taşıdı yüreğime. Sonraki yıllar için en büyük sermayem oldu Milliyet yıllarım. 25 yıl sonra yeniden bu çatı altında olmak. Birebir insani, demokratik ve ahlaki unsurlar ışığında buluşmak. Yıllardan beri gazeteci, siyasetçi, akademisyen olarak ilgilendiğim bir alanda iktisat, tarım, etraf mevzularında bilgi paylaşmak. Sevgi ve üretim tohumları sermek. Yeşerecek güzelliklerde Türkiye ismine yeni kazanımlar elde etmek.