Bankaların konut kredisi faiz oranlarındaki yüksek seyir, konut satışlarında eylül ayında yüzde 7 oranında daralmaya neden oldu. Türkiye genelinde konut satışları Eylül 2020’de bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 6.9 azalarak 136 bin 744 olarak gerçekleşti.

Faizlerdeki artış, bilhassa konut kredisiyle satılan ve birinci el konutlar üzerinde tesirini gösterdi. İpotekli yani banka kredili satışlar bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 38.5 azaldı. Türkiye genelinde birinci kere satılan konut sayısı 2020 Eylül ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 19.5 azalarak 41 bin 376 oldu. İkinci el konutlarda ise faiz tesiri hissedilmedi. Buna nazaran, ikinci el konut satışlarında azalış yüzde 0.1 olarak kayıtlara geçti.

‘Sübvanse ediyoruz’

Koronavirüs pandemisinin tesiriyle bilhassa nisan ve mayısda makûs günler geçiren konut kesiminde; satışları artırmak, tüketiciye takviye sunmak ve iktisada katkı vermek gayesiyle kamu bankaları tarafından düşük faizli kampanya başlatılmıştı. Konut kredisi faizini yüzde 0.64’e çeken kamu bankalarının düzenlemeleri ile haziranda 190 bine, temmuzda 229 bine ulaşan satışlar olmuş, ağustosta ise 170 bini aşan sayıda konut satılmıştı. Kampanya akabinde eylülde konut satışlarındaki düşüş hissedilmeye başladı. Mevcutta faiz oranları yüzde 1.19/1.74 ortasında bulunuyor.

İnşaatçılar Derneği Lideri (İNDER) Nazmi Durbakayım, tüketiciler için kamu bankalarının faiz yükünü daha evvel yapılan kampanya ile bir müddet hafiflettiğini hatırlatırken, fakat bu olumlu sürecin özel finans kuruluşlarının ‘destek vermemesi’ nedeniyle tesirini yitirmeye başladığını söyledi. Durbakayım, “Faizlerinin tekrar yükselme eğilimine bağlı olarak konut satışlarında eylüldeki daralma, beklentimizin altında. Bunun nedeni, birçok konut üreticisinin öz sermayelerinden takviye vererek faiz yükünün büyük kısmını sübvanse etmesidir” dedi.

‘Alım iştahı sürüyor’

Konut kredisi faizlerinin 1’in üstüne çıkması üzerine satışlarda daralmayı beklediklerini anlatan Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Lideri Altan Elmas, şunları söyledi:

“O periyotta kamunun sağladığı teşvik paketinin tesiri çok büyüktü. Buna karşın yeniden de bu sayılar bize konut piyasasında önemli bir talep olduğunu gösteriyor. Satın alma iştahını en iyi alandan ölçüyoruz. Ekim-kasım devrinde stokların biteceği halinde bir iddiamız vardı; pandemi bu öngörümüzü 4-5 ay geciktirdi. Lakin kampanya periyoduyla bu kayıpları telafi edebildik. Son bir yılda hem birinci elde hem de ikinci elde önemli manada stok erimesi var.”

Libya iş dünyasından Türkiye atılımı

Libya’nın iktisat alanında önde gelen 200 kamu ve sivil toplum kuruluşu ile özel şirketlerinin önderleri, iki ülke ortasındaki ekonomik ilgilerin artırılması ve yeni iş birlikleri yapılması hedefiyle Türkiye’ye geldi.

Dış Ekonomik İlgiler Şurası (DEİK) Türkiye – Libya İş Kurulu ile Libya Ticaret Odaları Birliği iştirakinde, Libya İktisat Bakanlığı’nın takviyesiyle düzenlenen Libya – Türkiye Ticaret Platformu başladı.

Fuarın açılışında konuşan Libya Parlamentosu İktisat, Ticaret ve Yatırımdan Sorumlu Komitenin Lideri ve Libya Sanayi ve Ticaret Odaları Birliği Lideri Mohammad Abdul Karim Raied, iki ülke ortasındaki ticari ve ekonomik ilgilerin her geçen gün büyüdüğünü aktardı.

Raied, geçen yıl iki ülke ortasındaki ticaret hacminin 3 milyar dolara yaklaştığını belirterek, “Türkiye ile ekonomik iş birliğine çok ehemmiyet veriyoruz. İş birliğimizi ve projelerimizi aktifleştirmemiz gerekiyor” dedi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lider Vekili Başaran Bayrak da Libya ile bugüne kadar kurulan ekosistem sayesinde kıymetli sonuçlar alınacağını belirtti. DEİK Türkiye-Libya İş Kurulu Lideri Murtaza Karanfil ise Türkiye’den 100 üretici ve ihracatçı firmanın, 200 Libyalı iş insanıyla bu aktiflik vesilesiyle bir ortaya geldiğini belirtti.