Marmaray ve Avrasya Tüneli, Büyük İstanbul Havalimanı, Yavuz Sultan Selim, Osmangazi, 1915 Çanakkale ve Beğendik Köprüsü. Liste uzadıkça uzuyor. yalnızca bunlar değil, dahası da var.

Türkiye’nin dev projelerinin maliyeti 138 milyar dolardan fazla. Bu 130 ülkenin ulusal gelirini geçen bir sayı…
Kanal İstanbul ile ilgili tartışmalar Türkiye’nin dev projelerini yine gündeme getirdi. O projelerin hepsinin imali çok sancılı oldu. Kimi maliyetlerini eleştirdi, kimi gereksiz buldu. İstisnasız her seferinde iktidar ile muhalefet karşı karşıya geldi.

O PROJELERDEN BİRİ: MARMARAY

Açılmadan evvel büyük tartışmalara yol açtı, hatta yapılamayacağını tez edenler oldu. Fakat Marmaray şu anda Asya ile Avrupa ortasındaki en kıymetli sınırlardan biri haline geldi. Bir hayalin gerçekleşmesinin ismi Marmaray’dı. Türkiye’nin 153 yıllık düşü Marmaray 2013 yılında tamamlandı. Avrupa-Asya ortasında seyahat 4 dakikaya indi.

Marmaray’ın açılışı yapılan kısmı için 5,5 milyar lira harcandı, banliyö çizgilerinin iyileştirilmesiyle birlikte toplam maliyet 8 milyar lira oldu. Marmaray projesi kapsamında iyileştirilmiş banliyö demiryolu sisteminin hizmete girmesiyle Gebze ile Halkalı ortası seyahat 105 dakikaya indi.

VE AVRASYA TÜNELİ….

O da büyük tartışmaların akabinde hayata geçirildi. Şu anda İstanbul için hayati kıymet taşıyan projelerden biri haline geldi.. Avrasya tüneli, 1 milyar 245 milyon dolarlık projeyle yapıldı.. Projenin 5,4 kilometrelik kısmı, deniz tabanı altına özel bir teknolojiyle inşa edilen iki katlı tünelden ve öteki metotlarla inşa edilen temas tünellerinden oluştu. Boğaz’ın iki yakasını hem yerin hem de denizi altından birleştirdi. Toplam 14,6 kilometrelik bir güzergâhı kapsayan tünel bir birinciydi. İstanbul’un Asya ve Avrupa yakalar birinci sefer karayolu tüneliyle birleşmiş oldu.. Yalnızca birinci yılında iktisada 1,2 milyar lira katkı sağladı.

BÜYÜK İSTANBUL HAVALİMANI

Yapıldığı devirde çok ağır tartışmalara neden oldu. Seçilen yerin yanlış olduğu iniş kalkışa uygun olmadığı tenkitleri yapıldı. Büyük tartışmalara karşın proje durdurulmadı. Dünyanın en büyük havalimanlarından biri İstanbul’a inşa edildi. 22 milyar euro üzere rekor bir bedelle yapılan büyük İstanbul havalimanı 76.5 milyon metrekare alanda hizmete girdi. 225 bin bireye istihdam demek… 4 etaptan oluşan 3. havalimanı, 200 milyon yolcuya hizmet verebilecek nitelikte.

SULTAN SELİM KÖPRÜSÜ

Ve çok tartışılan yatırımlardan biri daha Yavuz Sultan Selim Köprüsü.

etraf tartışmalarının odağındaydı. Tansiyon yükseldi. Yapılabilir mi yapılamaz mı tartışmaların ortasında başladı. Yavuz Sultan Selim Köprüsü, yaklaşık 3 yılda hizmete girdi.

3 milyar dolara mal olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü ile İstanbul’un kent içi araç yükünde yaklaşık yüzde 12 azalma görüldü.

OSMANGAZİ KÖPRÜSÜ DE TARTIŞILAN KÖPRÜLERDENDİ..

Osmangazi Köprüsü, dünyanın en büyük orta açıklıklı asma köprüleri ortasında 4. sırada… Toplam yatırım bedeli 9 milyar dolar.

252 metre kule yüksekliğine, 35,93 metre tabliye genişliğine, 1550 metre orta açıklığına ve 2 bin 682 metre uzunluğa sahip köprünün üretiminde 8 bin personel çalıştı. Köprü 3 gidiş ve 3 geliş olmak üzere 6 şerit olarak hizmet veriyor.

SON TARTIŞMA ÇANAKKALE KÖPRÜSÜ

1915 Çanakkale Köprüsü. Köprü boğazı İstanbul dışında geçen birinci köprü niteliğinde. Proje, 10 milyar 354 milyon lira proje bedelli.

 “DÜNYANIN EN UZUN ARALIKLI KÖPRÜSÜ”

İki yakanın birbirine, kenar açıklıklarıyla kendisinin toplam uzaklığı 3 bin 860 metre ve viyadükleriyle 5 kilometre üzerinde olacak köprünün iki ayak ortasındaki açıklığı ise, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. kuruluş yıldönümü olan 2023’ü taçlandırmak için 2 bin 23 metre olarak belirlendi. Köprü, 18 Mart 2022’de hizmette olacak.

Muhtaçlık mı, mecburilik mu?

Süveyş Kanalı ve Panama Kanalı üzere ticari geçiş koridorlarında bile gemi geçiş sayısının sırasıyla 17 bin ve 13 bin civarında…

İstanbul Boğazı’ndan günümüzde ortalama yılda 50 bin gemi geçiş yapıyor. Bu sayının 2030’da 65 bin, 2050’de 95 bin, 2070’te 115 bine ulaşacağı varsayımlar ortasında…

KANAL İSTANBUL’DA SON DURUM NE?

Kanal İstanbul’un geçeceği güzergah toplam 152 milyon metrekarelik bir alanı kapsıyor. Bu alanın 37.5 milyon metrekaresi su yolu için kullanılacak. proje Küçükçekmece Gölü, Sazlısu Barajı ve Terkos Barajı güzergahlarından geçecek. Kanalın uzunluğu 40–45 km; genişliği yüzeyde 145–150 m, tabanda ise yaklaşık 125 m olacak. Suyun derinliği 25 m olacak. Bu kanalla birlikte İstanbul Boğazı tanker trafiğine tümüyle kapanacak, İstanbul’da iki yeni yarımada, yeni bir de ada oluşacak.

Son durum şu; 2021 yılı içinde proje ihalesinin yapılması bekleniyor. Kanal inşaat maliyeti 75 milyar lira olarak öngörüldü. Kanal İstanbul ve entegre tesisleri ile birlikte, projenin hazırlık-inşaat etabında yaklaşık 10 bin işletme evresinde, kanal ve liman, lojistik merkez ve yat limanı üzere öbür işletmelerde yaklaşık 10 bin kişinin çalışması bekleniyor.