Marmara Denizi’nde etraf felaketine yol açan deniz salyasının tesiri sürerken hidrobiyoloji uzmanı Prof. Dr. Figen Esin Kayhan, midye ve istiridye üzere birtakım su eserlerinin tüketilmesinin süreksiz olarak durdurulması teklifinde bulundu. Prof. Dr. Nuray Erkan da, müsilaj tesiri nedeniyle bilhassa taban balıklarının tüketilmesinin riskli olduğuna değindi.

Balık av döneminin olağandan 20 gün evvel kapanmasına neden olan deniz salyasının deniz eserlerine tesirini araştıran bilim insanları edindikleri deneyimleri milliyet ile paylaştı.

‘Yan tesir olabilir’

Marmara Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Hidrobiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim üyesi Prof. Dr. Figen Esin Kayhan, deniz salyasının yüzen katmanlar halinde su yüzeyinin altında ve üstünde dağınık halde bulunduğuna dikkat çekerek, “Denizel müsilaj oluşum sorunu araştırma gerektiren bir husus ancak ana sınırlarıyla anlaşılmakta. Midye ve istiridye üzere çeşitli su eserlerinin tüketilmesi bu periyotta süreksiz olarak durdurulabilir. Zira tıp tahlilleri yapılarak içlerinde toksik alglerin olup olmadığının tam olarak bilinmesi gerekir. İnsanlarda toksik ve allerjik yan etkiler(komplikasyonlar) olabilir” dedi.

Su kalitesi

Prof. Dr. Kayhan, “Midyeler (Çiftkabuklular) suyu filtre ederek beslenen çeşitlerdir. Bu nedenle içinde yaşadıkları su ortamının kalitesini yansıtırlar. Midyeler ve istiridyeler yere bağlı sabit yaşayan canlılar oldukları için balıklar üzere bulundukları bölgeyi terk edemezler. Müsilajın sebep olduğu anoksik (oksijensiz) ortama maruz kalırlar. Marmara Denizi’ndeki müsilaj oluşumunun su kolonunu ve bentik bölgeyi kaplaması nedeniyle midyeler oksijensiz kaldılar. Her şeye karşın avlanarak tezgahtan soframıza gelen midyeler, beşerler tarafından tüketildiğinde değerli sıhhat sıkıntıları görülebilir” diye konuştu. 

‘Dip balıkları da risk içerir’

İstanbul Üniversitesi, Su Bilimleri Fakültesi, Balıkçılık ve Su Eserleri Sürece Teknolojisi Kısmı Lideri Prof. Dr. Nuray Erkan da deniz eserlerinin tüketimi konusundaki korkunun giderek arttığına dikkat çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Elde edilen verilen bilhassa sabit ömür süren deniz canlılarına büyük ölçüde ziyan gördüğü istikametinde. Hatta hayat faaliyetlerinin neredeyse yok olma noktasına geldiğini gördük. Deniz eserlerinin tüketiminde öncelikle taze ve kaliteli hijyenik şartlar oluşması gerekir. Deniz salyası ortamında patojen mikroorganizmalar balığın bağırsak florasında doğal olarak bulunuyor. Balığın çiğ tüketimden uzak durulmalı. Balıklar iç organ ve solungaçların temizlenmesinden sonra tuzlu ve buzlu suda uygunca yıkanmalı ve çok iyi pişirilmeli. Bu prosedürler hamsi, sardalya, istavrit üzere balıkların riskini düşürür. Lakin yapısı gereği suyu filtre ederek beslenen ve ortamdaki tüm kirliliği bünyesine hapseden midye üzere kabuklu deniz eserleri çok riskli. Mikrobiyal kirlilik ve öteki organik kirletici yükleri için midye riskli bir eser. Birebir halde taban balıkları organik kirleticilerin riskini öbür balıklara nazaran daha fazla içerir. Hayat ömrü uzun olan pelajik balıklar, taban balıkları ve kabuklu deniz canlıları öbür su eserlerine nazaran daha az ve daha geniş aralıklarla tüketilmeli”