Gebe kişinin vücudunda hormonal değişikliklere bağlı olarak ister istemez üriner sistemde de kimi değişiklikler meydana gelir.

Bunların başında glomerüler filtrasyon suratındaki artış (böbreklerin idrar üretme kapasitesindeki yükselme) ve hormonal değişikliğe bağlı olarak üriner sistemi oluşturan düz kaslarda gevşemeye yönelik bir değişim meydana geliyor.

Fetüs büyüdükçe fetüsün yaptığı pelvisteki bası, mesane ve üreterlerin fizyolojisini etkiliyor. Hamilelikte bunlara bağlı olarak kimi ürolojik hastalıkları artmış olarak görüyoruz. Bunların başında da idrar yolu enfeksiyonu geliyor.

Ayrıyeten fetüs tarafından engellenen böbrek ya da böbrekler idrarı mesaneye iletemediği için hidronefroz ismi verilen böbreklerde şişme ortaya çıkabiliyor.

Ek olarak idrar tutmada sorunlar yaşanabiliyor. İşeme sıklaşmasında hem artan idrar ölçüsü hem de mesanenin genişleyecek yerinin azalması rol oynayabiliyor. İdrar sıklaşıyor zira mesanenin genişleyecek yeri azalıyor. Fetüs büyüdükçe mesaneyi öne hakikat itiyor. Böylelikle mesanenin aralığı daralıyor.

Çocukluk çağlarında idrar yolu enfeksiyonu geçirmiş olan bayanlar hamilelik sırasında daha sık idrar yolu enfeksiyonu yaşıyorlar

Hamilelik sırasında saptanan her türlü idrar yolu enfeksiyon semptomatik olmasa dahi kesinlikle tedavi edilmelidir. İdrar yolu enfeksiyonu gebede tedavi edilmez ise daha önemli sorunlara sebep olabilir. Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu takibi çok değerlidir.

Çocukluk çağında idrar yolu enfeksiyonu geçiren ve tekrarlayan bayanlarda hamilelik sırasında ürolojik yakınmaların daha sık görüldüğü gözlemlenmiştir. Bir gebe bayanın özgeçmişinde idrar yolu enfeksiyonu varsa, hamilelikte artan idrar yolu enfeksiyonuna bilhassa dikkat etmesi gerekiyor.

“İdrar kaçırma sorunu çoğunlukla hamilelik sonunda resen kayboluyor. Bazen böbreğin önünün tıkanması böbrekte ağrıya yahut böbrekte ileri derecede hidronefroz yani böbrek büyümesine yol açabiliyor. Hatta bazen idrar yolu enfeksiyonuyla birleşerek böbrek iltihabına da sebep olabiliyor.

Bu türlü tablolarda böbreğin ürettiği idrarın rahatlıkla atılabilmesi için üreter stenti ismi verilen bir tıp kateteri endoskopik olarak üriner sisteme yerleştiriliyor. Bu stent bir ucu böbrekte bir ucu mesanede olan yaklaşık 26 ila 30 cm. boyutta silikondan yapılmış bir materyal. Beden dışından görülmüyor. Hamilelik sonlandıktan sonra da bu stent çıkarılabiliyor.

Böylelikle bu üreter kateteri hamilelik boyunca böbreğin ürettiği idrarı daha kolay ya da sıkıntısız mesaneye iletebilmesini sağlıyor. Bu böbrekteki genişleme daha çok sağ tarafta oluyor. Çocuğun durumuyla ilgili bir durum bu. Seyrekte olsa sol tarafta da gözükebiliyor.

Hamilelikte daha değerli bir sorun da taş hastalığı. Ultrasonografi üzere radyasyonsuz gebeye ve bebeğe ziyan vermeyen radyolojik metotlarla teşhis konulabiliyor.

Taş tanısı konulduğunda çok zarurî kalmadıkça örneğin böbrekte ileri derece bir sorun yaratan bir tablo oluşturmadıysa taşların tedavisinde de konzervatif gitmeye çalışılıyor.

Taş böbreğin önünü tıkıyorsa ya da hastada önemli taş ağrısına yol açıyorsa elbette bu taşa bir şey yapmak gerekiyor. Taşı bedende bırakarak taşın kenarından ilerletilen üreter kateteri ile taşı by-pass etmek ve böylelikle hem ağrıları geçirmek hem de böbreği korumak hamilelik sonlanana kadar inançlı bir formül oluyor. Çok seçilmiş hadiselerde taşa yönelik cerrahi tedavi de yapılabiliyor.

Pelvik organ prolapsusu ve gerilim tipi idrar kaçırma durumları hamilelikte ve hamilelik sonrasında daha sık görülüyor. Bunlardan korunmak için hastalara verilen tavsiyelerin başında çok kilo almamaları geliyor. Zira ne kadar kilo alırsa o kadar karın içi basıncı artıyor. Bu da pelvik taban üzerine ziyanlı tesir gösteriyor. Münasebetiyle idrar kaçırma ve pelvik organ prolapsusu komplikasyonlarından mümkün olduğu kadar uzaklaşmak için hamilelikte kiloya dikkat edilmeli.

Hamilelik sırasında bilhassa idrar kaçırmaya yatkın olduğunu düşündükleri bayanlar kegel antrenman yapabilirler. Bunlar pelvik tabanı çalıştıran antrenmanlar. Böylelikle pelvik taban kuvvetini artırmak hedefleniyor. Hamilelik sırasında görülen idrar kaçırmaların bir kısmı süreksiz oluyor ve hamilelik ortadan kaybolduktan sonra ortadan kalkabiliyor. Fakat bir kısmı da kalıcı olabiliyor.

Gebelere mesane pedini öneriliyor

Bilhassa minimal idrar kaçıran hastalarda mesane pedleri öneriliyor .Aşırı faal mesanenin tedavisinde kullanılan ilaçlar hamilelikte kullanılamıyor. Gerilim tipi idrar kaçıranlarda ise hamilelikte rastgele bir cerrahi tedavi kelam konusu değil. Onun yerine tekrar Kegel antrenmanlar önemseniyor. Bu tip idrar kaçırmalara tedbir olarak da tekrar hijyenik mesane pedleri öneriliyor. Üstte belirtildiği üzere şayet hastanın daha evvel bu türlü bir idrar kaçırması yoksa zati hamilelik sonrası bizatihi kaybolabiliyor.