Meltem Günay – Dünyada giderek artan dijital şiddete karşı harekete geçen UNFPA, yeni bir kampanya başlatarak ‘dijital dünyada da vücudun sana ait’ dedi. Kampanyanın gayesi, dijital dünyada bilhassa bayanların, kız çocuklarının ve kırılgan kümelerin fotoğrafları ve bilgileri üzerinden nasıl değersizleştirildiği, sömürüldüğü ve online ortamda haklarının nasıl ihlal edildiğini göstermek ve dijital haklarımızın çok daha iyi bir biçimde korunması için davette bulunmak. Yapılan davette ‘dijital dünyada telif hakkıyla müzik, sinema ve hatta şirket logolarına verilen hürmetin ve muhafazanın, vücutlarımız için de gösterilmesini talep ediyoruz. Bu kapsamda, ‘copyright’tan yola çıkarak, bu dijital haklarımızın korunması talebiyle yeni bir “telif hakkı” işareti “bodyright”ı oluşturduk’ denildi. 

Birinci telif hakkı işareti

UNFPA, “Tüm dünyada bayanların yüzde 85’i dijital şiddete şahit olurken yaklaşık yüzde 40’ı direkt maruz kalıyor. Bayanlar, kız çocukları, ırksal ve etnik azınlıklar, LGBT+ ve öteki ötekileştirilen topluluklar, fotoğraflarının dijital ortamlarda berbata kullanılmasına, karalamalara ve istek dışı cinsel aksiyonlara en çok maruz kalan kümeler. Bir insan hakkı ve vücudu üzerinde kelam sahibi olma hakkı ihlali olan bu istismar uzun vadeli ruhsal, duygusal ve fizikî sorunlara de neden oluyor. Buna karşın teknoloji şirketleri ve siyasi karar vericiler tarafından görmezden geliniyor. Bir müziğin telif hakkı ihlal edildiğinde dijital platformlar içeriği çabucak kaldırır. Hükümetler telit  tf hakkı ihlalini yok sayan kanunlara, dijital platformlar ise telif hakkıyla korunan içeriklerin müsaadesiz kullanımını tespit etmek ve önlemek için çeşitli araçlara sahip. Kurumsal logolar ve telif hakkıyla korunan fikri mülkiyet dijital ortamda biz insanlardan daha inançta.” denildi.

Bu nedenle dijital şiddete karşı müdafaa talep eden birinci ‘telif hakkı’ işareti olan bodyright kampanyasını başlattıklarını belirten UNFPA, dijital şiddetin sona ermesi için herkesi kendi fotoğrafına bodyright logosu ekleyerek toplumsal medyasında paylaşmaya çağırdı.

Temel bir insan hakkı

Kampanyayla ilgili Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, UNFPA Türkiye Temsilcisi Dr. Hassan Mohtashami Milliyet’e şunları söyledi;

“İnternet, bilhassa bayanlar, kız çocukları ve kırılgan kümeler için tehlikeli bir yer olabilir. Bayanların ve kız çocuklarının, ısrarlı takip, siber taciz, manzaraya dayalı istismar ve ferdî bilgilerin ifşası dahil olmak üzere, toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin bir tipi olan dijital şiddete maruz kalma olasılıkları daha yüksektir. Bu şiddet tipi de, bir insan hakları ve bedensel özerklik ihlalidir ve kişinin mahremiyeti, saygınlığı ve bağımsızlığı üzerinde yıkıcı tesirleri vardır. Bayanlar ve kız çocukları her alanda, konutta, işte, toplumsal medyada ve diğer her yerde kendilerini inançta hissetme hakkına sahiptir. UNFPA, insan vücudu için yesyeni bir “telif hakkı” talebi olan “bodyright” kampanyasını işte bu yüzden başlattı. Kampanya, telif haklarının müzik, sinema ve şirket logolarına sağladığı hürmetin ve müdafaanın, dijital dünyada bireylerin vücutlarına ve fotoğraflarına da gösterilmesini talep ediyor. Siyaset üreticileri, teknoloji şirketlerini ve toplumsal medya platformlarını; dijital dünyadaki imaja dayalı suistimalleri, insanların değersizleştirilmesini ve bayan düşmanlığını da, en az telif hakkı ihlallerini ciddiye aldıkları kadar ciddiye almaya çağırıyoruz. UNFPA olarak bedensel özerkliğin, her bireyin kendi vücudu üzerinde karar verebilmesi ve kaygı ve şiddetten uzak yaşayabilmesi için temel insan hakkı olduğuna inanıyoruz. Bu unsur, hem çevrimiçi hem de çevrimdışı olarak uygulanmalı.”