Yaklaşık üç ay süren corona virüs devri yerini uzaklıklı toplumsal hayata bıraktı. Yeni süreçle birlikte çalışan çiftlerin akıllarındaki en değerli soru kreş ve anaokullarının bu sürece nasıl hazırlandıkları oldu. Pandeminin ortaya çıkardığı yeni hayat biçiminde en çok etkilenen yaş kümelerinden bir tanesi de 0-6 yaş kümesi. Bilhassa anne ve babası çalışan küçük çocuklar için kısıtlamanın birinci günleri hasret giderme ile geçti. Ama hasret duyulan birliktelik hem anne babalar hem de çocuklar için daha sonra yerini can sorunu ve tükenmişliğe bıraktı. Bu durumun beklenilen bir reaksiyon olduğunu belirten uzmanlar, çocukların günlük rutinlerini özlediklerini söylüyor ve ekliyor: “Çocuklar arkadaşları ile oyun oynamak, açık havada koşmak, zıplamak, tırmanmak ve sevinç çığlıkları atmak istiyor.”

Kreş ve anaokullarında saat başı eller yıkanıyor

Çocuk Gelişimi Kısım Lideri Prof. Dr. Mesude Atay, çocukların karantina sürecinde neden daima meskende kalmak zorunda olduklarını anlamlandıramadıklarını söyledi. Atay, “Büyüklerin Covid-19 için yaşadıkları dehşet ve korkuları, onlar da yaşamaya başladı. Tam olarak mana veremeseler de anne, babaları ve kendileri için korktular. Ebeveyne daha çok bağlandılar. Çocukların pandemi öncesinde benimsedikleri, anlamlandırdıkları bir tertipleri ve rutinleri vardı. Her şey birden çok farklılaştı. Pandemi öncesinde kullanmaları kısıtlanan tablet, cep telefonu üzere ekranlar bu süreçte tüm aile bireyleri üzere çocukların da günlük hayatlarının ayrılmaz bir modülü haline dönüştü” dedi. “Yeni Normal” kavramı başlayınca, küçük çocuğu olan ebeveynler ikiye bölündü diyen Prof. Dr. Mesude Atay, bir küme çiftin çocuğunu anaokulu ve kreşlere göndermeme kararı alırken, bir kümenin ise gönderdiğini lisana getirdi. Atay, şöyle devam etti: Kısıtlamalar yavaş yavaş kaldırılırken çocukların bir kısmına “haydi okula geri dönüyorsunuz”, “anne-babalar da işlerine yine başlıyor” açıklaması yapıldı. Lakin hiçbir şey eskisi üzere olmadı. Çocuklar okula daha evvelki alışkanlıklarla ve okulun kendine mahsus ve çocuk odaklı son derece doğal olan rutinleriyle geri dönmedi. Çocuklar, pek çok yeni kurallar ve daha evvel hiç tecrübe sahibi olmadıkları bir düzenle karşılaştı. Örneğin maskelerle kreşe gittiler. Öğretmenler maske ile çocukları karşıladı Öğretmenlerinin ve arkadaşlarının sımsıcak kucaklaşmalarından çocuklar yoksun kaldı. Öncelikle kurallara ahenk göstermekte zorlandılar. Daima ateş ölçümleri yapılıyor. Çocukların neredeyse saat başı elleri yıkanıyor. Çocukların bulundukları ortamlar sık, sık temizleniyor. Birebir vakitte daima çocuklara kendilerini virüsten korumak için bilgi ve ikazlar veriliyor.”

Ayrılık korkusu ve kaybetme korkusu öne çıkıyor

Çocuklarının virüs kapmasından korkan ve kurumlara gereken önlemlerin alınması konusunda itimat duymayan ebeveyn ise çocuklarını konutta tutma kararı aldı. Bu durum da çocuklarda akran yoksunluğu, özgürce hareket etme, yaparak ve yaşayarak öğrenme, iş birliği yapma ve paylaşma üzere birçok sorunu ortaya çıkardı. Çocuklar bu sayede tecrübelerden yoksun kalmaya başladı. Meskende hareketsiz kalan çocuklar her geçen gün teknoloji aletlerine bağımlı oldu. Prof. Dr. Mesude Atay, okul öncesi çağı denilen 0-6 yaş kümesinde bilhassa 2-6 yaş kümesinin pandemi ile yepisyeni bir çocukluk çağı yaşamaya başladıklarını söz etti.

Ebeveynler için çağdaş hayatın toksinlerinden çocuklarını nasıl arındıracaklarını düşündüklerini belirten Atay, bugünlerde ortaya çıkan “Pandemi Çocukluğu” kavramına işaret etti. Sıkıntıların üzerine yenilerinin eklendiğinin altını çizen Atay, konut ortamında çocukları sakin tutacak ve konutta huzur sağlayacak “elektronik bakıcı” diye tabir edilen ekran bağımlılığının artığını kaydetti. Bir öteki sorun olarak çocuklarda huzursuzluk, telaş ve kaygı seviyesinin artmasına dikkat çeken Atay, şöyle devam etti: “Değişen ömür biçimleri ne konutta ne de okul öncesi kurumlarda çocukların gelişimsel gereksinimlerine yanıt vermiyor. Çocuklarda birçok davranış sorunları görülüyor. Meskende uzun mühlet anne-baba ile birlikte vakit geçiren çocuklarda ayrılık korkusu, kaybetme korkusu ortaya çıkıyor. Kendi başına yapabildiği ve kullandığı pek çok beceriyi anne-babaya yaptırmaya başlayan çocuklarda uyku sorunları görülüyor. Anne-baba ile yatmak istiyorlar. Daima olarak virüsten korunma ismine, yetişkin baskısının üzerinde olması çocuklarda davranış sorunlarını ortaya çıkarıyor. Beslenme bozuklukları ile fizikî büyüme sıkıntıları ortaya çıkıyor. Hareketsizlik ve sıhhatsiz beslenme fizikî büyümeyi olumsuz istikamette etkiliyor. Konutta kalan çocuklarda sıhhatsiz atıştırma tüketimi dikkat çekiyor.”

Ebeveynler çocuklarına öpüşmeyi engelletmeli

Bu süreçte yaşanan problemlere karşı tedbirlerin alınması ismine ebeveynler için tekliflerini sıralayan Prof. Dr Mesude Atay, çocukları olan çiftler için çocuk oyun alanlarının dezenfektan edildiğinden emin olmaları gerektiğini kaydediyor. Çocukları yiyecek- içecek paylaşımı yapmamaları konusunda uyaran Atay, “Ebeveynler dışardan konuta gelir gelmez çocuklarını banyo yapmalarını sağlamalı. Panik yapmadan güya oyun kuralıymış üzere sarılma ya da öpüşmeyi engellemeli. Oyuncakları meskene gelince dezenfekte etmeli. Bu kurallar çerçevesinde emin olunan ebeveyn ve çocukları ile bir ortaya gelinmeli. Teknoloji aletlerinden çocukların arkadaşları ile sohbet edebileceği ortamları organize etmeli” diye konuştu.