Adalet Bakanlığı, hatalıların ıslah edilerek tekrar topluma kazandırılması gayesiyle, cezaevlerini dev bir eğitim ve toplumsal hizmet kurumuna dönüştürdü. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’ün talimatıyla, cezaevlerini eğitim kurumuna dönüştüren faaliyetleri özetle şöyle:

44 BİN MAHKUMA KAYIT: 2020 yılı prestijiyle; toplam 44 bin 353 tutuklu ve hükümlü, cezaevine girdikten sonra yarım kalan eğitimlerini tamamlamak emeliyle ortaokul yahut liseye kayıt oldu. Temmuz 2020’de Açık Öğretim Lisesi ve Açık Öğretim Ortaokulu imtihanlarına 30 bin 619 tutuklu ve hükümlü katıldı. Cezaevlerinde açılan okuma-yazma kurslarından 4 bin 39; yetişkin eğitimi 2. kademe muvaffakiyet kurslarından da 2 bin 334 kişi yararlandı.

DOKTORALI MAHKUMLAR: 2020 prestijiyle; ÖSYM tarafından yapılan imtihanlara katılarak bir yükseköğretim kurumuna yerleştirilen tutuklu ve mahkumlardan 7 bin 465’i önlisans seviyesindeki açıköğretim programlarına, 3 bin 946’sı lisans seviyesinde açıköğretim fakültelerine, bin 727’si örgün önlisans eğitimine, 688’i lisans eğitimine, 145’i uzaktan eğitime, 110’u yüksek lisans eğitimine, 47’si de doktora eğitimine devam ediyor.

KOVİD-19’A KARŞIN: Kovid-19 salgınına karşın tutuklu ve mahkumlar örgün ve yaygın eğitimlerine devam etti. Pandemi sürecinde cezaevlerinde bulunan 55 bin 72 tutuklu ve hükümlü imtihanlarına girdi.

MESLEK KAZANDIRILDI: Cezaevlerinde 180’den fazla iş kolunda da, yılda 60 bin mahkumun iş başında mesleksel eğitim alması sağlanıyor. Cezaevinden  meslek sahibi olmaları için açılan iş ve meslek kursları ile atölye çalışmalarını 82 bin 18 tutuklu ve hükümlü muvaffakiyetle tamamladı.

KİTAP KURDU MAHKUMLAR: Tutuklu ve mahkumların kütüphanelerden yararlanmaları teşvik edildi. Cezaevi kütüphanelerinde 1 milyon 2 bin yayın bulunuyor. Cezaevi kütüphanelerinde 1 milyon 102 bin kitap ödünç alındı. Vilayet ve ilçe halk kütüphanelerinden ise 204 bin kitap ödünç istendi.

HAFIZ OLDULAR: İsteyen mahkuma dini rehberlik hizmeti de veriliyor. 2019-2020 ortasında 114 mahkum hafızlık eğitimine alındı, tamamlayan 13 şahsa imtihanla hafızlık dokümanı verildi.

SPORLA SOSYALLEŞTİLER: Toplumsal, kültürel ve sportif etkinliklere ise toplam 198 bin 3 tutuklu ve hükümlü katıldı. Gençlik ve Spor Bakanlığı çeşitli alanlarda antrenör ve usta öğretici dayanağı ile maddi kaynak sağladı.

RESMİ DOKÜMANLI MESLEK: Cezaevleri bünyesinde müstakil birer mesleksel eğitim merkezi açılması, bu yeterliliğe sahip olmayan ceza infaz kurumları bünyesinde ise en yakın mesleksel eğitim merkezine bağlı bir mesleksel eğitim ünitesi oluşturulması da planlanıyor. Böylelikle mahkumların mesleksel öğrenmeleri resmen belgelendirilecek. Mahkumlar özel bölüm gereksinimlerine uygun istihdam edilecek halde meslek programları alacak. Okullaşma için 317 cezaevinde 101 müstakil mesleksel eğitim merkezi ve 216 bağlı mesleksel eğitim ünitesi 2023 sonuna kadar açılacak.

Jandarma eşliğinde imtihan

Açık cezaevlerindeki mahkumlar, okullarına giriş imtihanları ve devamındaki vize ve tezleri için giriş çıkışlarını rahatlıkla yapabiliyor. Kapalı cezaevinde bulunan mahkumlar ise gerek okula giriş gerekse doktora ve master imtihanını kazandıktan sonraki orta imtihanlar, tez savunmaları için cezaevi idaresinden özel müsaade alıyor. Terör cürmü dahil her mahkum bu eğitim hakkından yararlanabiliyor. Lakin imtihanlara girişte cezaevi idaresi kaçma kuşkusu, terör irtibatı üzere kriterleri dikkate alarak özel kıymetlendirme yapabiliyor. Üniversitelerin de mahkumların imtihanlarına ait farklı uygulamaları bulunuyor. Kimi üniversiteler yalnızca soruları cezaevi idaresine teslim ediyor, kimileri bir öğretim üyesi eşliğinde imtihanı cezaevinde yapıyor, kimileri da mahkumların okula gelmesini talep ediyor. Mahkumların imtihana gitmesi kelam konusu olunca jandarma eşliğinde tıpkı hastaneye masraf üzere güvenlik tedbirleri alınıyor. Öğrenciler cezaevinde ise eğitimleri için kütüphaneler başta olmak üzere her türlü malzemeden faydalandırılıyor.