Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası Üyesi ve İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, vilayetlere nazaran olay oranlarının açıklanmasının akabinde yerinde idare devrine geçilen Türkiye’de, vilayet pandemi şuralarının gözeteceği kriterleri anlattı. Vilayet pandemi konseylerinin birtakım eşik pahalara nazaran açılma ya da kısıtlama kararlarına gideceğini belirten Prof. Dr. Yavuz, “100 bin nüfusta son 7 günde görülen enfeksiyon insidansına (yeni olguların nüfusa oranı) bakılacak. Bu insidans belirli eşik bedellerin altına düştüğü vakit açılmaya gittiğinizde riski de düşürmüş oluyorsunuz. Daha inançlı bir sistem. Şu an Türkiye’de o eşik bedellerin altında olan 10-20 kadar vilayet var mesela. Buralar hem okullar, hem başka kapalı olan yerlerin açılması manasında daha güvendeler. Yalnız yalnızca oranlardaki düşüş değil, bu düşüşün süreklilik göstermesi de gerekiyor. Yani vilayet pandemi heyetlerinin bakması gereken bir öteki parametre de natürel ki infeksiyon suratının haftalar boyunca düşüş trendi içinde gitmesi, yani artmaması. Düşüş olmuş lakin artışa geçtiği bir ortamda açılmalara giderseniz o da dert yaratabilir” dedi.

‘SADECE NÜFUSA NAZARAN ORANLAR DEĞİL, TEST OLUMLULUK ORANLARI DA ÖNEMLİ’

Yalnızca nüfusa nazaran oranlar değil test müspetlik oranlarının da kıymetli bir parametre olacağına işaret eden Prof. Dr. Yavuz, “Test müspet oranlarının artması da istenmeyen bir durum. Yani salgının denetimi açısından olumsuz bir durum. Ayrıyeten açılma olduğunda da (okul, kafeler vb), enfeksiyon denetim tedbirlerinin sıkı kurallarla belirlenmiş olması gerekiyor. Vilayet pandemi heyetleri bunların hepsini bir ortada kıymetlendirerek kararlarını verecek” diye konuştu.

‘YERİNDE İDAREDE İSTANBUL FARKLI DEĞERLENDİRİLMELİ’

Yerinde idare kararlarında İstanbul üzere büyük kentlerin farklı bir durumda kıymetlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, bunun nedenini ise şu biçimde açıkladı: “İstanbul hakikaten hem iş akışı açısından hem de nüfus hareketliliği açısından farklı bir durumda. İlçeler ortası hareketliliği çok fazla olan bir vilayet. Onun için İstanbul’da vilayet bazında kararlar alınmalı. Vilayet pandemi şurası burada ilçe ilçe de tespit edebiliyor enfeksiyon oranlarını lakin bu halde çok geçiş olduğu için vilayet bazında değerlenmek daha sağlıklı olur. Küçük yerlerde tahminen vilayet pandemi konseyleri diyelim bir köyde çok düşük bir enfeksiyon oranına nazaran açılma ya da bir köyde çok yüksek oralar nedeniyle kapanma kararı alabilir fakat İstanbul’un bu manada başka vilayetlere nazaran sahiden daha farklı değerlendirmesi gerekir.”

‘HASTANE KAPASİTELERİ DOLU DEĞİL FAKAT TEST OLUMLULUK ORANLARI ARTIYOR’

İstanbul’daki oranların bir evvelki haftaya nazaran yükselme eğiliminde olduğuna işaret eden Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, bu nedenle tam açılma için şimdi erken olduğunu belirterek kelamlarını şu halde sürdürdü: “Bir evvelki haftaya nazaran artış var. Bizim kendi hastanemizde ya da arkadaşlarımızla konuştuğumuzda, hafif bir kıpırdanma olduğunu söyleyebiliriz hem test olumluluğu oranları hem de hadise sayısı manasında. Bu da biraz alarmda olmamız gerektiğini bir defa daha hatırlatıyor. Demin söylediğim o azalma trendinin görülmesi ve devam etmesi gerekiyor. Şu anda şimdi bu durum yok, hatta biraz üst gerçek gidiyor test olumluluğu olarak da hadise sayısı olarak da. Her ne kadar hastanelerde bir kapasite düşüncesi, ağır bakım kapasitesinde bir doluluk olmasa da ki açılma kararlarında bunlar da değerli kriterler ortasında yer alıyor, ağır hasta sayısının çok fazla olmaması iyi bir şey lakin test olumluluğu oranlarında ve olay sayısındaki üst hakikat gidiş düşündürüyor. Bence İstanbul için tam açılma konusu şu an biraz erken üzere duruyor.”

‘UMARIM BU ARTIŞ MUTANT SUŞA BAĞLI DEĞİLDİR’

İstanbul’daki artış eğiliminin mutant suşa bağlı olma riski olduğuna da değinen Prof. Dr. Yavuz, “Umarız ki bu artışın nedeni mutant suş değildir. Zira o vakit bu tedbirler altında sürat kesmemiz mümkün olmayacak ve tedbirleri arttırmamız gerekebilecek demektir. Lakin mutant suşun da bilhassa V1’in (İngiltere varyantı) Türkiye’de yayıldığını biliyoruz. Bu nedenle temkinli olmakta çok yarar var. Ayrıyeten aşı sırası gelen herkesin bir dakika bile kaybetmeden aşısını olması, burada kritik ehemmiyet taşıyor. Mutant suşun yayılmasını engellemek açısından da bir an evvel aşılanmak çok büyük değer taşıyor” dedi.

‘ÇOCUKLARIN EĞİTİMSİZ KALMASI KOVİD’DEN DAHA TEHLİKELİ HALE GELDİ’

Okulların açılmasıyla ilgili de değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Yavuz, şu ihtarlarda bulundu: “Belli eşik pahaların altına düşülse bile okullar açıldığında alınması gereken tedbirlere dikkat edilmesi gerekiyor. Aileler çocuklarının maske kullanımına dikkat etmeli. Sınıfların kalabalık olmaması, öğrencilerin aşikâr günler gitmesi, bu tip tedbirlerin alınıp alınmadığını aileler de takip etmeli. Çocukların hakikaten artık eğitime dönmesi gerekiyor. Çok büyük öncelik haline geldi bu. Zira eğitimden eksik kalmaları, Kovid’in yarattığı tehlikelerden daha büyük bir hale geldi. Bu nedenle aslında her yerde eğitimi öncelemek gerekiyor. Çocukların da aileleri tarafından hem maske kullanımı, hem arkadaşlarıyla aralıklarını müdafaaları ve el paklığı ile hijyen konusunda eğitilmelerini tavsiye ediyorum. Ayrıyeten çocuk hastayken katiyetle okula gönderilmemeli. Bu bilhassa değerli. Zira çocuklar aslında hastalıktan çok etkilenmese de hastalığın yayılımı açısından risk yaratıyor bu. Ayrıyeten meskende riskli biri varsa (komorbit hastalığı olan biri ya da risk kümesi bir yaşlı), şayet mümkünse okula giden çocukla tıpkı meskende kalmamalı. Ayırma bahtı yoksa da tıpkı odada ikamet etmemeli.”

’65 YAŞ ÜSTÜ İÇİN ÖZGÜRLEŞMEYİ BİR AY SONRA DAHA NET SÖYLEYEBİLİRİZ’

Büyük çoğunluğu aşılanan 65 yaş üstü vatandaşlar için özgürleşmenin de işaretlerini veren Prof. Dr. Yavuz, kelamlarını şöyle noktaladı: “Hastalıktan koruduğu düşünülen aşıların ülkemizdeki Faz 3 sonuçlarını kısa bir müddette görmeyi umuyoruz. Şayet 65 yaş üstünde korunma oranları da beklediğimiz tarafta çıkarsa, onlara da gevşetmeler getirilebilecek. Olağan ki yeniden maskelerini bırakmayacaklar. Ancak onların aşı olduktan sonra ağır hastalık geçirmeyeceklerine tam olarak ikna olmamız gerekiyor. Önümüzdeki 1 ay içinde de bunları çok daha net bir biçimde görebileceğiz. Kısaca 1-2 ay daha temkinli davranıp aşı sonuçlarını da bekleyecek biçimde hareket etmekte yarar var.”