Alerjik egzama olarak da bilinen atopik dermatit, cildin gözetici bariyerinin ve nem tutma kabiliyetinin bozulması sonucu ortaya çıkan kaşıntılı döküntülerle karakterize, kronik seyirli, tekrarlayan bir deri hastalığıdır.

Atopik dermatitin oluşumunda genetik ve çevresel nedenler ortak rol oynuyor. Ailede alerjik hastalık olması yani genetik yatkınlık olması bu hastalıkların gelişmesinde kıymetli bir risk faktörüdür. Çeşitli çalışmalarda olguların yüzde 60 ila 70 kadarında olumlu aile hikayesi bildirilmiştir.

Atopik dermatit hastalarında bariyer işlevleri bozulması ile alerjenler kolaylıkla cildi geçerek bağışıklık sistemimizi uyarır ve alerjik tepkilere neden olur. Yeniden atopik dermatitli hastaların ciltlerinin mikroplara karşı savunma özellikleri de azalmıştır. Olağanda cildimizde bulunan mikroplar bu hastalarda enfeksiyonlara neden olabilir.

Atopik dermatit hastalarında bariyer işlevleri bozulması ile alerjenler basitçe cildi geçerek bağışıklık sistemimizi uyarırlar ve alerjik tepki gelişmesine neden olurlar. Bu da atopik dermatitin şiddetini artırır yani cildin daha da kötüleşmesine sebep olur. Kaşınma ve ovalama cildi tahriş eder hatta durumu daha da kötüleştirir.

Yeniden atopik dermatitli hastaların ciltlerinin mikroplara karşı savunma özellikleri de azalmıştır. Olağanda cildimizde bulunan mikroplar bu hastalarda enfeksiyonlara neden olabilir. Enfeksiyonlar hem atopik dermatitin şiddetini artırır hem de tedaviye karşılığı olumsuz etkileyebilir. Ayrıyeten cilde uygulanan tahriş edici kimyasal eserler, sabun, deterjan ve kimi cilt bakım eserleri ile hava değişimi, çok sıcak hava, terleme üzere faktörlerde devir dönem hastalığın alevlenmesine sebep olabilir.

Bir başka değerli konu da orta ve ağır egzamalı olguların bir kısmında süt, yumurta, buğday, yer fıstığı, ağaç kuruyemişleri, balık, besin katkı hususları üzere birtakım besinler alevlendirebilir. Ayrıyeten mesken tozu akarı, hayvan tüyü, polenler üzere teneffüs alerjenleri bulguların alevlenmesine neden olabilir. Tetikleyici alerjinin saptanmasına yönelik olarak alerji testleri yapılması gerekir. Alerji testleri, kan örneklerinden ve cilt üzerine alerji damlaları kullanılarak yapılabilir. Hakikat bilinen bir yanlış ise cilt testlerinin bebeklerde ve küçük çocuklarda yapılamayacağıdır.

Her iki formül doğumundan itibaren tüm yaş kümesinde inançla uygulanabilir. Besin alerjisi ile ilgili alerji cilt testleri erken yaşlarda da yapılabilirken, bahar alerjisine yönelik alerjiler iki yaşından evvel nadiren geliştiği için daha geç yaşlara bırakılmalıdır. Cilt testi ağrısızdır ve çabucak sonuç verir. Bilhassa testin hassaslığı 3 aylıktan itibaren yaşla birlikte artar. Kullanılacak test tekniği hastanın hikayesi ve şikayetleri dikkate alınarak belirlenir. Bu nedenle testler kesinlikle alerji kliniklerinde çocuk alerji uzmanları tarafından yapılmalıdır.

Hastaların cildi tertipli nemlendirilerek korunmalıdır. Nemlendirme tedavisi bireyselleştirilmeli ve hangi nemlendirici formunun, hangi hastada kullanılacağı, hastanın cilt özelliğine ve uygulanacak olan hastalıklı bölgeye nazaran değişkenlik gösterebileceği unutulmamalıdır.

Ilık su ile duş alma, banyoda kurutmayan, alkali olmayan, nemlendiricili sabunlar kullanma, kısa periyodik ılık banyo sonrası derinin tahriş edilmeden kurulanması ve banyodan çabucak sonra derinin nemlendirilmesi büyük ehemmiyet taşır. Pamuklu ve yumuşak dokulu giysiler tercih edilmelidir. Atopik dermatitin alevlenmesine neden olan besin ve teneffüs yolu alerjenleri belirlenmeli, bu faktörlerle temastan kaçınılmalıdır.

Kaşınma ve çizik oluşumunu önlemek için, tırnaklar kısa kesilmeli, küçük bebeklerin ellerine eldiven geçirilmelidir. Hastalığın derecesine ve hastanın yaşına uygun tedavileri alerji doktorunuz denetiminde tanım edildiği biçimde ve aksatmadan kullanmak egzama alevlenmeleri önlemek açısından çok değer arz etmektedir.