Seray Şahinler – Herkesin dört gözle beklediği bayram tatili başladı! Önümüzde uzun bir tatil var; bir hafta boyunca  denizin, tabiatın tadını çıkaracaklar ve bu tatilde de kitap okumaktan vazgeçmeyecekler için yeni çıkan kitapların yazarlarıyla konuştuk. İşte bavulundan, çantasından kitabını eksik etmeyecek kitap kurtları için bir seçki!

Atlamamız gereken ateşler var

Genç öykücü Fatma Işık Kaptanoğlu, yeni kitabı “Ateşten Atlamak”ta hayatın karmaşası içindeki “insanın karmaşasını” anlatıyor. Kararlarınız hayatınızı ne tarafta etkilediği veyahut etkilemediğnii…

Hikayelerinizin çıtasında insanın karmaşası, dertleri, toplumsal etkileşimlerin yansımasını görüyoruz. Aslında bugünün insanın öyküsü…

Hayatımızda daima atlamamız gereken ateşler var. Büyük, küçük, harlı, sönmeye yakın… İrili ufaklı cesaretlerimizin ve elbette ki kaygılarımızın somut ve öznel bir dışa vurumu “Ateşten Atlamak”. Öykülerim koşun, düşün, sonlarınızda dolaşın, yaklarınızın değmediği yerlerde yüzün, cüret edin dediği kadar, durup içimize bakmayı, geçmişimizi ölçüp tartmayı, bahanelerimizi hem sevmeyi hem de onlara çok bağlı kalmamayı hatırlatıyor.

Tıpkı vakitte insanın kendi yönelik seyahatine da şahit oluyoruz. Pişmanlıklar, kararlar, yüzleşmeler…

İnsan olmanın getirisinde olan pişmanlık, karar alma zorlukları, kaçtığımız büyük yüzleşmeler hayatın köşelerinde bizi daima yakalıyor. “Ateşten Atlamak”, sıradan lakin sıradanlığını en yüksek hislerde yaşayan insanların öyküleri. Yani benim, sizin ve hepimizin. Bu nedenle karakterlerle ortak paydada buluşmak daha kolay oluyor.

Hikayeye ilgide, bilhassa genç müellifler ortasında artış var. Siz ne düşünüyorsunuz?

Anlatmak istediğimizi hikaye karşılıyorsa zati durmayıp yazmak gerek. Lakin yalnızca tanınan bir devrinde olduğu için hikayeye yönlenmeyi hakikat bulmuyorum. Metnimizin cinsine değil, metinde anlatmak istediğimize odaklanmak bize daha gerçek sonuçlar verecektir.

İnsanoğlu değişmez!

Harun Candan’ın son romanı “Sonsuzluğun Birinci Günü”nü yolu pandemiyle kesişiyor. Anlatılan “bir şeylerin” esiri olan insanların öyküsü…

Bu kere dünyayı bekleyen sonu bahis alıyorsunuz. Pandemi devriyle örtüşüyor üzere…

Beş kısımdan oluşan romanın son ve gelecekte geçen kısmında pandemi var. Bir virüs insanlığın sonunu getiriyor. Koronavirüs, kitabın yazım basamağında ortaya çıktı. Tek desteğim hayal gücüyken bir anda kendimi olayların ortasında buldum. Umarım kitaptaki üzere yaşanabilir yeni bir dünya aramak zorunda kalmayız. Olağan yalnızca bunlar için yazmadım, büyük bir insanlık öyküsü yazmayı istedim.

Romanda 2 bin 635 yıllık bir panoromayla karşılaşıyoruz. Romanın sıkıntısı nedir?

Sıkıntı insan. Yaşadığım dünyaya ve insanlara karşı sorumluluğum var, bunu bu formda yerine getirmek istedim. Dünyayı cehenneme ya da cennete çevirmek insanın elinde. Ben yalnızca öykü anlatıyorum. Hissettiğim şeyleri diğerleriyle paylaşıyorum.

Çağlar, takvimler, teknikler, araçlar değişse de, insan daima tıpkı insan. İki bin yıl evvel savaşlar vardı, bugün de var. Mesela kölelik… Artık kimse birisinin kölesi değil. Lakin aslında herkes bir şeylerin kölesi. İster para, sistem, banka, siyaset, güç ya da öbür bir şey deyin, isterseniz nefs; kölelik devam ediyor. Ben öyküyü parayı bulan Lidyalılardan başlattım. Lakin ondan evvel de insan birebirdi, bundan sonra da tıpkı olacak.

“Nişan Evi”yle yüzleşin!

Çiler İlhan bu sefer birinci romanla karşımıza çıkıyor. Mardin’deki Bilge Köyü katliamından yola çıkan “Nişan Evi” güçlü kurgusuyla birbirini izleyen ve romanın sonunda resmi tamamlayan güçlü bir anlatı.

Yer ve karakterlerle kesimleri birleştirerek ruhsal, sosyolojik bir okuma yaptırıyorsunuz okura. “Nişan Evi”nin kelamı neydi?

Kaygısı en derininde en en utanmazca  yüzeydekine, çeteleşme. Şiddetin yasallaştırılması ve bir katliamın meydana gelmesine ve daha “yükseklerdeki” faillerin ceza almadan olayın kapanmasına fırsat veren de bu.  Doğu’yu sağlıktan eğitime temel haklardan, pek çok alanda özgürlükten yoksun etme stratejisinin sonucu diye görüyorum ben bu katliamı.

Leyla, Bilal, Maral birer temsiliyet tıpkı vakitte. Yazım sürecinde siz bu karakterlere nasıl konuştunuz?

Birinci evvel Maral vardı; olanları çocuksu saflığın, dürüstlüğün gözüyle anlatacaktı. Leyla, olay örgüsünün etrafında geliştiği nişanın ana kahramanı, lakin Halil asıl taşıyıcı oldu. Renkli, ayrıksı, sayesinde daha çok şey söyleyebileceğim bir karakter, inceliğiyle tezat kattı anlatıya. Hisleri romandaki sertliği yumuşattı. En çok o konuştu benimle, resmen dikte etti kendini.

Kayıp bir hayat kayıp bir geçmiş!

Zeynep Kaçar’ın “Yalnız” romanı son periyodun en çok ses getirenlerinden. Bayan sıkıntısı ekseninde ilerleyen roman birebir vakitte değişen bir ülkenin panoramasını sunuyor okura.

“Yalnız”, bir bayanın kendini bulma, kendine dönüş serüveni. Sizi bunu anlatmaya yönelten neydi?

 “Yalnız”, benim için, yazgısıyla baş başa bırakılan, sesi duyulmayan, ismi anılmayan, gözle görülmeyen, o denli yahut bu türlü bir durumun, yerin, şartların içine hapsolmuş tüm bayanların kıssası. Yok sayılma, görmezden gelinme, küçümsenme, hayatının inisiyatifinin elinden alınması, bu ülkede neredeyse her bayanın başına gelebiliyor. Öte yandan değişen bir ülke var. Daima ve süratle değişiyor. Her şey. Gelecek değil de güya geçmişimiz tekrar yazılıyor. Kuşağımızın gençliğine ilişkin tüm izler silindi. Sanırım bu iki temel hisle yola çıktım. Kayıp bir hayat ve kayıp bir geçmiş.

Romanda hem şahsî hem toplumsal bir dönüşümü izliyoruz. Bu dönüşümü anlatmak neden kıymetliydi ve “Yalnız”ın bu noktadaki problemi neydi?

 Ülkenin bu türlü büyük bir süratle değişim geçirmesi bana hakikaten ve hâlâ çok şaşırtan geliyor. Erdemlerimizi yitirdiğimizi düşünüyorum toplum olarak. Çürüdüğümüzü. Bu çürümüşlüğü anlatmayı istedim. Kimse çağından muaf olamaz. O yüzden en pak olanımız da hissesini alıyor bu değişimden. Feray ülkeyle birlikte değişiyor, hayatı daima boyut değiştiriyor, giderek daralıyor, küçülüyor, neredeyse yok oluyor. Fizik kurallarının dışına çıkıyor. Bir fizikçiyken metafiziğe tabi oluyor. Elbette bir metafor bu lakin biraz da o denli üzere, fiziki gerçekliğin dışındaymışız üzere.

Yalnız, Feray üzere çok güçlü olma ihtimali olan bir bayanın, ülkenin dönüşümüyle birlikte tüm gücünü yitirdiği bir hayatın içine sürüklenişinin romanı.  

Romanın bayan sıkıntısına de çok şey söylediğini düşünüyorum. Feray’ın bu noktada daveti, kelamı ne olur?

 İçgüdüsel bir gücü var Feray’ın. Neredeyse hayvani. Gücü elinden alınmış olsa da dirençli, o şartlar içinde bile hayatta kalmayı başarıyor. Sonra da işte, elinden alınmış her şeyi geri kazanmak, tanıdığı ve tanımadığı tüm bayanlara yapılanların hesabını sormak için yeni bir hayat kuruyor kendine. Bir Feniks üzere. Birinci zulümde çekip gitmeyi, birinci yok sayıldığında kendi varlığına sahip çıkmayı becerebilmiş olmayı istediğini söylüyor romanda. Hayat bir seferlik diyor bir yerde. Sanırım o denli söyler yeniden. Hayat bir defalık. Ne olursa olsun ona sahip çıkmak gerek. Vazgeçmemek. Kendi cevherine inanmak. Zahmetim Doğan’ın mektubunda yazdığı üzere.