Özer, MEB’in 2022 yılı bütçesinin TBMM Plan Bütçe Komitesi’ndeki görüşmelerinde milletvekillerinin sorularını yanıtladı.

Son 20 yılda eğitimdeki büyümenin gereğince takdir edilmediğini düşündüğünü belirten Özer, ortaöğretim düzeyindeki okullaşma oranının 2002’den bu yana yüzde 44’ten yüzde 88’e yükseldiğini söyledi.

Özer, eğitimde kitleselleşme yaşandığı vakit yalnızca okullaşma oranının artmadığını, birebir vakitte öğretmen başına düşen öğrenci sayısının da azaldığını tabir ederek, “Elbette değerlendirmeler yapılırken vakitte nasıl ilerlediğinize, ne kadar iyileştirmeler yapıldığına vurguda bulunmanız gerektiği üzere eksikliklere de vurguda bulunmanız gerekiyor. Lakin yalnızca eksikliklere vurgu yapmamızın bu devirde yapılan önemli yatırımların, eğitimde kitleselleşmenin hakkını yemeye karşılık geldiğini düşünüyorum.” diye konuştu.

2002’de yüzde 14 olan yükseköğretimdeki okullaşma oranının bugün yüzde 44’e çıktığına işaret eden Özer, “Eğer şu anda makus olarak değerlendirdiğimiz, kalitesiyle ilgili sıkıntıları olduğunu varsaydığımız üniversiteler olmasaydı net okullaşma oranının yüzde 44’e çıkması mümkün değildi.” dedi.

“OECD’de öğretmen başına düşen öğrenci sayısını yakalama durumuna geldik”

Mahmut Özer, kalitenin daima uygunlaştırma kültürüyle ilgili bir süreç olduğunu lisana getirerek Türkiye’nin birinci kez OECD ortalamalarında öğretmen başına düşen öğrenci sayısını yakalama durumuna geldiğini söyledi.

Milletlerarası göstergelerde bile mutabakat sağlayamadıklarını tabir eden Özer, “Çok hayretler içerisindeyim. TIMSS’te, PISA’daki iyileştirmeleri takdir etmekten neden aciziz anlayabilmiş değilim. Güya 2002’den evvel TIMSS’te zirvedeydik de sonra da son 20 yılda düşmeye başladık. Hayır, bu türlü bir şey yok. Türkiye 1999’dan beri 4. ve 8. sınıftaki matematik ve fen okuryazarlığında puanlarını daima artırmıştır ve 2019 TIMSS sonuçlarında TIMSS’e katılan ülkelerin içerisinde sıralamasını yükselttiği üzere, birinci defa 500 ortalamasının üzerine çıkmıştır. PISA da birebir biçimde.” bilgisini paylaştı.

Okul öncesi eğitime yönelik çalışmalar

Özer, MEB’in 2022 bütçe teklifinde tartı verilecek hususların çok net halde paylaşıldığını vurgulayarak, “Şu anda Türkiye’nin eğitim sistemindeki en kritik kök sorunu, okullar ortası muvaffakiyet farkıdır. Bunu inkar etmiyoruz. PISA’da ortaya çıkan okullar ortası muvaffakiyet farkının kaynağı liselerde değil, okul öncesinden başlayan bir farktır.” değerlendirmesini yaptı.

Okul öncesi eğitime erişimin ilkokuldaki hazır bulunuşluğu ve farklılığı direkt etkileyen en kıymetli parametre olduğunun altını çizen Özer, eğitimde fırsat eşitliğini artırmayla ilgili birinci yük verecekleri çalışmanın okul öncesi eğitime erişim olduğunu bildirdi.

Özer, yüzde 14 seviyesinde olan 3 yaş kümesindeki okullaşma oranını yüzde 50’ye, yüzde 35 olan 4 yaş kümesindeki okullaşma oranını yüzde 70’e ve yüzde 78 olan 5 yaşındaki okullaşma oranını yüzde 100’e çıkartmak istediklerini anlatarak şöyle devam etti:

“Ama şunu hiçbir vakit tabir etmedim ben, ‘Milli Eğitim Bakanlığı olarak 5 yaşı mecburî yapacağız diye hiçbir sözüm olmadı. Biliyorsunuz Meclisin takdirindedir yasa çıkartmak. Meclis takdir eder, çıkartır, biz bununla ilgili gerekli her türlü hazırlığı yaparız. Biraz evvel birtakım vekillerimiz bunların retorik olduğunu, somut adımların nasıl atılıp atılmayacağıyla ilgili örneklerden bahsetti. Ben konuşmamda bahsettim. İkinci periyoda 5 bin ana sınıfını yetiştireceğiz ve 5 yaştaki yüzde 78 olan okullaşma oranını yüzde 85’e çıkartacağız. 2022 yılının sonunda 3 bin anaokulunu 40 bin de ana sınıfını yapabilecek durumdayız. 2022 bütçesinin tamamını buna nazaran şekillendirdik. Bununla ilgili hiçbir sıkıntımız bulunmamaktadır.”

 “Okullar ortası imkan farklılıklarını azaltmaya çalışacağız”

Okullar ortası imkan farklılıklarını azaltmaya çalışacaklarını belirten Özer, bu kapsamda tüm okullara kütüphane yapılacağını, laboratuvarların altyapısını eşitleyeceklerini ve spor tesisleriyle ilgili önemli bir farklılık oluşturacaklarını kaydetti.

Özer, eğitim sisteminin performansını belirleyen en kıymetli insan kaynağının öğretmenlerin olduğunun altını çizerek, tüm öğretmenlere mesleksel gelişim, şahsî gelişim ve liderlik eğitimiyle ilgili her türlü dayanağı vereceklerini söyledi.

Mesleksel eğitimin bir ülkenin ekonomik kalkınmasındaki en değerli kritik eğitimlerden biri olduğunu belirten Özer şöyle konuştu:

“Mesleki eğitimin güçlenmesi, birilerinin yükseköğretime erişimini kolaylaştırmak için kullanılması gereken bir enstrüman değildir. Üniversite girişinde yığılmayı önlemek, birtakım Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını göndermek için yapılması gereken bir rehberlik idaresi de değildir. Mesleksel eğitimin tam aksine kaliteli, öğrencilerin gitmek için bir sürü münasebetleri olması gereken ve iş gücü piyasasında da karşılığı olan, istihdam edilebilirlikleriyle de ilgili önemli somut göstergelerin olduğu bir eğitim olması gerekir.

Mesleksel eğitimi artık biz işverenlerimizle birlikte dizayn ediyoruz. Patronlarımız mesleksel eğitim mezunlarını beklemiyor, mezun olmasını beklemiyor. Patronlarla birlikte başlangıçta müfredatın güncellenmesinden işletmelerde marifet eğitimlerine, öğretmenlerimizin mesleksel gelişim ve iş başı eğitimlerinden başarılı öğrencilere burs verilmeye ve istihdamda önceliğe kadar tüm süreçleri artık patron, iş gücü piyasasının güçlü temsilcileriyle birlikte yapıyoruz.”

Ulusal Eğitim Bakanı Özer, geçmişte yapılan katsayı uygulamasının, tüm dünyada problemli olan mesleksel eğitimi çok daha kronik hale getirdiğini tabir ederek AK Parti iktidarlarının 2011’den itibaren mesleksel eğitimi ve imam hatipleri güçlendirmek, halkın taleplerine arz üretebilmek için bu alana çok önemli yatırımlar yaptığını hatırlattı.

“Yüz yüze eğitimin devam edebilmesi için önemli çalışma yaptık”

Yüz yüze eğitimin devam edebilmesi için iki aydan beri önemli çalışma yaptıklarını anlatan Özer şöyle devam etti:

“850 bin dersliğimiz var. 850 bin derslikten bugün prestijiyle yalnızca 1496 tane sınıf kapalı. Yani binde 2, yüzde 1’in çok çok altında. Vakit zaman basında, kamuoyunda olaylarla, okullarla ilgili farklı spekülasyonlar oluyor. Hakikaten bizler okullarla, eğitimlerle ilgili çok rahat konuşan bir toplumuz. Yani bir akademisyen okulların açılıp kapanmasıyla ilgili bir görüş serdettiği vakit hangi kitleleri etkilediğini ve bunun hakikaten rasyonel bir siyaset olup olmadığını düşünmeden çok rahat bir formda konuşabiliyor fakat birebir refleksi AVM’ler, oteller için göremiyoruz. Okulların kapanmasıyla ilgili hiçbir durum kelam konusu değildir ve velilere mümkün olduğu kadar Ulusal Eğitim Bakanlığından yapılacak açıklamaları dikkate almalarını bilhassa tavsiye ediyorum.

Konuşmalarda yüklü olarak kalabalık sınıflarla ilgili çok atıf yapıldı. Bizim 850 bin dersliğimiz var. Bunun yüzde 56’sındaki öğrenci sayısı 25’in altında. Yani bizim 476 bin 850 sınıfımızda öğrenci 25’in altında. 26-30 ortasında yüzde 18, 31-35 ortasında yüzde 16. Elbette kim isteyebilir ki bir sınıfta kalabalık öğrenci olsun. Hiç kimse istemez. Bu kadar okul yapılan, dersliklerin bu kadar artırıldığı bir periyotta okul yapmayla ilgili bir kasvet olabilir mi? Biraz evvel sayın vekillerimizden biri Esenyurt ile ilgili örnek verdi. Esenyurt’ta arazi yok. Esenyurt’ta daha yeni geçen hafta 68 dönümlük arazi bulduk ve 73 okul yapacağız. Esenyurt’taki tüm okul sorunlarını de bu biçimde çözmüş olacağız.”

MEB’in okulları zelzeleye karşı güçlendirme ve yıkımla ilgili çalışmalarına değinen Özer şu değerlendirmeyi yaptı:

“İzmir’i bir ayda kurtardık. Şayet 50 okulu yıkmamış olsaydık orada önemli badire yaşanmış olacaktı. Zelzeleden 1-2 ay evvel bu okullar yıkıldı. Arkadaşlarımız gece gündüz Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ile koordineli bir halde o güçlendirmeleri ve yıkım çalışmalarını süratli biçimde yapmak için çalışıyorlar. Kaynakla ilgili hiçbir sorunumuz yok. Yalnızca proje ve vizyonlarında problemler oluyor, gecikmeler oluyor. Ondan ötürü da güçlendirme ve yıkım çalışmalarının yapıldığı okullardaki öğrenciler aşikâr okullarda kümeleniyor. Bu okullarda Kovid-19 salgınındaki eğitim sürecinde her türlü kolaylığı gösterdik. Ders müddetlerini azalttık, ikili eğitime geçme, seyreltilmiş eğitimler ile ilgili imkanlar verdik. İnşallah kısa müddet içerisinde bu süreci tamamlayıp tüm okullarımızın nasıl Kovid-19 sürecinde en inançlı yerse, fizikî olarak da zelzeleye en güçlü yerler olduğunu MEB olarak yapmak durumundayız ve süratli bir formda inşallah bunları sağlayacağız. “

Bu süreçte gecikme sorunu olmadığının altını çizen Özer, “Gecikme yok, yalnızca süreçler vakit alıyor. Okullarla ilgili bir anda çok sayıda güçlendirme çalışmasının uygulandığını düşünün.” sözünü kullandı.

Milletvekillerinin boş geçen derslerle ilgili atıf yaptığını aktaran Özer, “Boş geçen bir dersimiz yok. Eğitim sistemimizdeki 850 bin dersliğimizin tamamında olağan takımlı, kontratlı yahut fiyatlı öğretmen vardır. Münasebetiyle boş geçen hiçbir dersimiz, sınıfımız yoktur.” dedi.

Özer, 3 Aralık’ta 750 engelli öğretmenin atamasının yapılacağını söyledi.

Birtakım milletvekillerinin KPSS’de birinci olduğu halde atanamayan öğretmenlerle ilgili konuştuğunu da lisana getiren Özer, “İlk kere 15 bin öğretmenin atamasında KPSS’deki tüm alanlarda öğretmen istihdamına gittik. Genelde 80 civarında öğretmen alınırken birinci kere 110 tane alanda öğretmen alımına gittik. Münasebetiyle 15 bin öğretmen alımından sonra ‘KPSS’de birinci oldum fakat atanamadım’ diye hiçbir şey duymayacaksınız zira en az 3 adedini her alanda kesinlikle almış olacağız.” sözünü kullandı.

57 bin 108 okulda 71 bin takımlı paklık vazifelisi bulunduğunu kaydeden Özer, bu süreçte 42 bin paklık elemanı aldıklarını anlattı. Bu sayının geçen seneye nazaran düşük olduğunu söyleyen Özer, “Ama temizlikle ilgili her türlü takviyemizi okullarımıza gönderdik. İkinci periyoda paklık elemanı destek yapılması gerektiği ile ilgili sayın bakanımızla (Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı) mutabık kaldık. Onun muştusunu de buradan vermek isterim. İkinci periyoda 10 bin daha TYP’den paklık elemanımızı okullarımıza inşallah kavuşturacağız.” bilgisini verdi.

Özer, Bakanlıktaki bayan sayısını bakan yardımcılığından genel müdür sayısına, daire liderlerine, vilayet ve ilçe ulusal eğitim müdürlerine kadar mümkün olduğunca yaygınlaştırmak için çabaladıklarını belirtti.

Mesleksel Eğitimde 1000 Okul Projesi kapsamında bir sene içinde okullara 1 milyar liralık kaynak transferi yapıldığını aktaran Özer, proje ile eğitimde fırsat eşitliğini artırmayı amaçladıklarını vurguladı.

Yeni atanacak öğretmenlerle ilgili yeni uygulama

Bakan Özer, yeni ataması yapılacak öğretmenlerle ilgili yeni bir çalışmaya ait bilgiler de verdi. Özer, “Yeni aldığımız öğretmenleri direkt okullara öğretmen olarak başlatmaktan fazla 3 aylık bir eğitim programından geçirme ile ilgili yeni bir çalışmamız var.” dedi.

Bu çalışmanın eski Ulusal Eğitim Bakanı Nabi Avcı periyodunda yapılan uygulamayla ilişkili olduğunu lisana getiren Özer, yakında bu mevzuyu kamuoyu ile paylaşacaklarını söyledi.

Ek ödenek gönderilmeyen okullarla ilgili bir tabir üzerine Özer, gerekli ödeneği tüm vilayetlere gönderdiklerini belirterek, “Eğer bir yerden okulda, maske, dezenfektan yahut paklık gereci ile ilgili para toplandığı ile ilgili bir şey varsa lütfen bize haber verin. Zira her okulun gereksinimi ile ilgili kaynağı okullara ulaştırdık.” diye konuştu.

Sayıştay kontrol raporları

Sayıştay bulguları ile ilgili değerlendirmeler üzerine Özer, “Tüm argümanlarla ilgili olarak, Teftiş Konseyini ve iç kontrol ünitesini bulgulardan sonra devreye soktuk. Hatta bu süreç güya ben devr-i sabık yaratıyormuşum üzere kamuoyunda algılamalar oldu.” tabirini kullandı.

Sayıştay bulguları varsa bununla ilgili Bakanlığın süreç tesis ettiğini, incelemenin akabinde gereğini yaptığını belirten Özer, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bu çerçevede Sayıştay 2020 Kontrol Raporu kapsamında Hayat Uzunluğu Öğrenme Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilen hızlandırılmış eğitim programı kırtasiye setleri ve halk eğitim merkezleri paklık gereçleri ihaleleriyle ilgili olarak yetkililer hakkında Bakanlık maarif müfettişlerince yürütülen inceleme, soruşturma sonucunda sorumluluğu tespit edilen işçi hakkında disiplin, mali ve idari taraftan teklifler getirilmiş, bahsin isimli istikametten kıymetlendirilmesi emeliyle da Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına cürüm duyurusunda bulunulmuştur.

Öte yandan 18 Temmuz 2020 tarihli ve 31189 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ulusal Eğitim Bakanlığı Çalışanının Misyonda Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmeliği’nin 23’üncü unsuru yine düzenlendi ve bu düzenlemeden sonra ilçe ulusal eğitim müdürlüğü takımına yapılan atamalar düzenleme kapsamında yapıldı.”

Gaziantep’te belli bölgelerde eğitim yatırımlarıyla ilgili önemli ıstırapların bulunduğunu söyleyen Özer, “1 milyarın üzerinde bir takviye veriyoruz. İnşallah önümüzdeki birkaç yıl içerisinde vilayette eğitim yatırımıyla ilgili hiçbir sorun kalmayacak.” dedi.

“MEB’i dernekler ve vakıflar yönetmiyor, biz yönetiyoruz”

Mahmut Özer, Bakanlığın vakıf ve derneklerle yaptığı iş birlikleri konusundaki tenkitlere şöyle karşılık verdi:

“MEB’i dernekler ve vakıflar yönetmiyor, MEB’i biz yönetiyoruz. Ulusal Eğitim Bakanlığı, sivil toplum örgütleri ile belirli odak noktalarında iş birliği yapabilir, devleti ile milleti ile sorunu olmayan her türlü STK ile iş birliğine açığız. Biz lakin yeni yaklaşımımızda odak noktasını belirleyerek iş birliğine gideceğiz. Bakan yardımcım, o hususla ilgili çalışmalarını devam ettiriyor. Genel çerçeve içerisinde bir iş birliği değil, 4 tane önceliğimiz içinde eğitimde fırsat eşitliğini artırma, okul öncesi eğitime erişim, mesleksel eğitimin güçlendirilmesi, öğretmen eğitimi, okullar ortasındaki imkan farklılıklarının azaltılması ile ilgili noktalarda iş birliği yapacağız. Onun haricinde mümkün olduğu kadar iş birliğini kısıtlayacağız.”

Daha sonra Ulusal Eğitim Bakanlığı, YÖK, ÖSYM, Yükseköğretim Kalite Konseyi ve 127 üniversitenin 2022 bütçeleri kabul edildi.