Mert İnan – Su kaynaklarındaki kirliliğin balıkların kas dokularına kadar işlediği ortaya çıktı. Bafa Gölü’ndeki kefal balıklarının yüzde 16’sında kadmiyum, yüzde 68’inde kurşun tespit edilirken, ölçülen ağır metal yoğunluğunun tüketilebilirlik sonunun üzerinde olduğu uyarısı yapıldı.  Son yıllarda etraf kirliliği kıskacındaki Bafa Gölü’nde avlanan topan kefal çeşidinde ağır metal birikimi olduğu tespit edildi. Bafa’nın bilhassa Büyük Menderes Nehri’nden gelen kirleticiler ile ağır metal kirliliğine maruz kaldığı belirtilen araştırmada, bu durumun bilhassa su debisinin azaldığı yaz aylarında daha da arttığı vurgulandı.

‘Sağlık riski var’

Araştırma kapsamında 2015 Ekim ile Mart 2016 ortasında toplanan 25 kefal numunesi, haftada bir steril kaidelerde alınıp soğuk zincir içerisinde Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Araştırma Laboratuvarları Merkezine getirildi. Tahlil öncesinde balıkların fileto (kas), gonat (üreme organı), karaciğer ve solungaçları kesimlere ayrılırken, haftalar boyunca farklı ayrı incelemeler yapıldı. Araştırmada, ölçülen ağır metal kalıntılarının; “İnsan sıhhati açısından epeyce riskli” olduğu şu biçimde vurgulandı: “Bafa Gölü’nde yaptığımız bu çalışmada kurşun ve kadmiyumun balığın yenilebilir kısımlarında, mevzuatta belirtilen tüketilebilir limitlerin üstünde olduğu görülmektedir. Bu sonuç insan sıhhati açısından epey riskli bir durumdur.”

Arıtılmadan karışıyor

Bafa Gölü ve Büyük Menderes Nehri’nin temasının iki kanal vasıtası ile sürdürüldüğüne dikkat çekilen araştırmada, şu ihtarlar sıralandı: “Tarımsal sulama faaliyeti için Büyük Menderes Nehri’nin suyuna muhtaçlık duyulduğu dönemlerde (yılda yaklaşık 5-6 ay) bu irtibat kesilmekte ve Bafa Gölü’nün su sirkülasyonu engellenmektedir. Ayrıyeten Büyük Menderes Nehri’nin beslendiği Afyon, Uşak, Aydın ve Denizli havzalarından kaynaklanan evsel, endüstriyel ve ziraî faaliyet atıkları ırmak vasıtasıyla Bafa Gölü’ne taşınmaktadır. Göle ulaşan atıklar kanal tabanına nazaran daha derin olan Bafa Gölü’nde birikmekte. Gölün yakın havzasında yapılan ziraî faaliyetler, zeytinyağı üretim tesisleri, turistik tesis kaynaklı atıklar ile evsel atıklar da gölün kirliliğini arttıran ögelerdir. Etraf kirliliği direkt temas halindeki canlıları etkilediği üzere beslenme zinciri vasıtasıyla kirlilik odağından uzak yaşayan insanları da olumsuz etkileyebilmektedir.

Bafa Gölü’nde etraf kirliliğinin ve bunun insanlara ve öteki canlılara olan ziyanlı tesirlerinin önüne geçebilmek için, gölün Büyük Menderes Irmağı ile olan teması kesilmemeli, Büyük Menderes Nehri’ne yapılacak endüstriyel deşarjlar, arıtım sonrası yapılmalı, göl etrafındaki imar çalışmalarında havza idaresi
daima ön planda olmalıdır.”