AYLİN RANA AYDİN – Gelecek kuşaklara daha iyi bir dünya bırakabilmek maksadıyla sürdürülebilirlik çalışmaları büyük değer kazandı. Pek çok kesimde sürdürülebilirlik çalışmaları süratle devam ederken, tüketiciler de alışveriş tercihlerinde sürdürülebilir tahliller arıyor. Yaklaşık 15 bin işletmeyle faaliyet gösteren Türk ayakkabı dalı, sürdürülebilirlik açısından pek çok fırsat barındırıyor. Tabiatta çözünebilen, geri dönüştürülebilen gereçlerin üretimi ve kullanımının teşvik edilmesi gerektiği belirtiliyor. Vegan deriler, dönüştürülmüş dokumacılık materyalleri son devirde yükselişe geçerken, ayakkabı tabanı konusunda da çalışmalar sürüyor. Ayakkabı kesimi temsilcileri, kelam konusu alandaki rekabetin tabiat dostu üretim dönüşümünü hızlandıracağını tabir ediyor.

Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Lideri Berke İçten, sürdürülebilirliğin gelip süreksiz bir trend olarak değil kalıcı bir durum ve tedarik zincirinin en kıymetli realitesi olarak görülmesi gerektiğini açıkladı. Sürdürülebilir bir ayakkabı endüstrisi oluşturmak ismine projeleri olduğunu kaydeden İçten, “Sektörümüzün aşikâr bölgelerde kümelenmesini sağlayarak hammadde ve bitmiş eser nakliyesini en aza indirmeyi hedefliyoruz. Gereksiz gereç deveranını azaltmak karbon gazı salımını azaltmayı sağlayan en değerli etkenlerden birisi. Yeni organize sanayi bölgelerinde devlet dayanaklarıyla birlikte kullanılan gücün yenilenebilir kaynaklardan yeşil güç olarak üretilmesine başlandı. Bunu tüm dala yaymaya ve genelleştirmeye çalışıyoruz” dedi. İçten, kelam konusu bölgelerde birebir vakitte atıkların ayrıştırılması ve geri dönüşüm yoluyla materyallerin tekrar endüstriye döndürülmesi çalışmalarının da devam ettiğini belirtti.

Organik gereçler

Yan sanayicilerle ve Ar-Ge merkezleriyle birlikte geliştirdikleri projeleri olduğunu anlatan İçten, şöyle konuştu: “Örneğin su tüketiminin daha az olduğu vegan deriler, deri yerine geri dönüştürülmüş dokumacılık gereçler, bambu, kenevir, üzüm ve elma posaları üzere organik, biyolojik olarak tabiatta çözünebilen gereçler üretilmeye başlandı. Bu biçim biyolojik olarak tabiatta çözünen, geri dönüştürülebilen materyallerin kullanımının artırılması için tüketicilerde farkındalığın artırılması faaliyetlerine sürat verilmeli. Bu materyallerin üretimi ve kullanımı teşvik edilmeli.”

Ayakkabı tabanı konusunda son devirlerde önemli bir geri dönüşüm, kauçuk ve tabiatta çözünebilen gereç kullanımının başladığını kaydeden İçten, “Beş yıl içinde toprakta yüzde 75 oranında çözünebilen materyal sonuçları alınmaktadır. Geri dönüşüm ve tabiatta çözünebilme alanlarındaki Ar-Ge çalışmalarını daima birlikte hızlandırmak zorundayız. Bu mevzudaki rekabet tabiat dostu üretim dönüşümünü elbet çok hızlandıracaktır” dedi.

Dönüşecek ve akıllanacak

FLO Mağazacılık CEO’su Burak Övünç ise Ayakkabı Tasarım Merkezi’nde sürdürülebilir ve ekolojik ayakkabılar, geri dönüşüm ve akıllı ayakkabılar üzere hususlarda bölüme öncülük edecek projelerin üzerinde çalıştıklarını açıkladı. Ayakkabı geri dönüşümü konusunda pilot çalışmalar yaptıklarını belirten Övünç, “Önümüzdeki devirde tüketicilerimizi de kapsayacak eski ayakkabıların geri dönüşümü konusunda değerli çalışmaları hayata geçireceğiz. Mağazalarımızda da çevreci uygulamalara ehemmiyet veriyoruz. Flo Bulut Tabanlı Karbon ve Güç İdaresi Platformu ile mağazalarımızda fazla güç tüketimi ve kullanımının önüne geçiyoruz. Karbon emisyon kıymetlerimizi bugüne kadar 4313 ton azalttık” diye konuştu.

Fındık kabuğundan ayakkabı tabanı

Atılım Ayakkabı ikinci nesil yöneticisi İlker Bıyık, ayakkabı tabanı konusunda çalışmaları olduğunu belirtti. Bıyık, “Ayakkabının tabanın biyoçözünür ortalaması bin yıl. Bu süreyi düşürmek için çalışma yaptık. Buğday sapı, fındık kabuğu ve kayısı yaprağı üzere gereçleri evvel kurutup sonra granül haline getirip tabandaki materyalin yüzde 75’ini bu materyal, yüzde 25’ini de bağlayıcı olarak petrokimyevi unsurdan bir taban ürettik. TÜBİTAK’ta testlerini yaptırdık. Bu eser ortalama beş yılda yüzde 70 oranında tabiatta kayboluyor” dedi. Kenevir kumaşı, doğal, krom içermeyen derilerle ayakkabı ürettiklerini belirten ve ihracat odaklı çalıştıklarını kaydeden Bıyık, “Yurtdışından bu türlü bir talep alıyorduk. Yurtiçinden de birtakım markalarla çalışmalarımız sürüyor. Bu eserlerin fiyatı öteki eserlere nazaran yüzde 10-15 daha yüksek” diye konuştu.