Meltem Günay – İstanbul’da sokak ortasında kılıçla, tanımadığı Başak Cengiz’i öldüren Can Göktuğ Boz’un, akıl hastası ve şiddet eğilimli olmasına rağmen, tedaviyi yarım bırakarak ortamızda olması, soru işaretlerine neden oldu. Ankara’da yaşayan mimar Başak Cengiz, iş için geldiği İstanbul Ataşehir’de sokak ortasında hiç tanımadığı Can Göktuğ Boz isimli kişinin internetten satın aldığı samuray kılıçlı saldırısı sonucu hayatını yitirdi. Boz, psikiyatri tedavisi gördüğünü söylerken, birebir vakitte avukatı olan annesi Ayşe Nejla Yomraloğlu da oğlunun 14 yaşından beri ruhsal tedavi gördüğünü, verilen ilaçları sistemli olarak kullandıramadıklarını, son 2-3 yıldır tedaviyi reddettiğini ve kendisiyle görüşmediğini belirtti. Uzmanlar ise bu hastaların tedavi ve denetim takiplerinin yapılmasının kıymetini vurgularken, var olan sistemin ise düzgün işlemediğinin altını çizdi.

‘Takip edilmeli’

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Böke, psikiyatrik hastalıklar nedeniyle bireylerin ‘tehlikeliliği’ kelam konusu olduğu durumlarda hastanelere yatışının yapıldığını belirterek, “Eğer ruhsal hastalığı olan bir kişi hastalığı nedeniyle bir kabahat işlemişse, toplum için tehlikeliliği değerli oranda azalana kadar yüksek güvenlikli hastanede tedavi altında tutuluyor. Toplum için tehlikeliliği ortadan kalktıktan sonra da gerekirse muhakkak bir mühlet ve aralıkta denetim kaidesi konulabiliyor. Denetim değerlendirilmesinde tehlikeliliği kelam konusu ise tekrar tehlikeliliği ortadan kalkana kadar hastanede tedavi altında kalıyor. Olağanda süreç bu türlü işliyor” dedi.

Türkiye’de işleyen bir düzenek olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Böke, “Bizim Uygar Kanunu’muza nazaran, ailede ruhsal hastalığı olan biri varsa aile liderinin o hastalığın tedavisi ile ilgili olarak gerekli itinası gösterme yükümlülüğü var. Diyelim ki hasta konutta dışarıya çıkmıyor lakin ilaçlarını da kullanmıyor ve diğerine ziyan vermesi kelam konusu. Sistem bundan nasıl haberdar olacak. Ailenin burada tedavi için gerekli itinası göstermesi gerekiyor. Şayet kişi reddetmeye devam ederse zarurî yatış kelam konusu. Bilhassa toplum için tehlikeliliği varsa aile savcılığa başvurabilir. Hakim zarurî yatış kararı alır ve kolluk kuvvetleri hastayı alarak ruh sıhhati hastanesine götürür. Hastanede yapılan değerlendirmede ruhsal hastalığı nedeniyle tehlikeliliğinin kelam konusu olduğu tıbbi kanaatine varılırsa hastaneye zarurî yatışı yapılır. Bu türlü bir sistemimiz var.

‘Aksaklıklar var’

Hastanede yatıp tedavisinin akabinde çıkan hastaların takibi için Toplum Ruh Sıhhati Merkezleri bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. Böke kelamlarını şöyle sürdürdü; “Sağlık Bakanlığı hastaneleri bu hastaların durumuyla ve takipleriyle ilgili, Toplum Ruh Sıhhati Merkezleri’ne bildirim yapıyor. Hastanın takibi oradan mümkün. Fakat bütün bu hastaların bu sistem içinde kayıtlı olduğunu tez etmek gerçek değil. Kimi aksaklıklar var.”

Dr. Akcan bilhassa silah olarak kullanılabilecek kesici ve delici aletleri alırken de sıhhat muayene koşulunun değerine vurgu yaparak, “Biz bunu daima söylüyoruz. En azından bir akıl hastalığı var mı bir bağımlılığı var mı diye denetim edilmeli. Bu tıp kesici ve delici aletlerin internet üzerinden satışına sınırlama getirilmeli. Bunlar da yapılamadığı için işler bu noktalara geliyor” dedi. 

Başak Cengiz (solda nişanlısıyla) gözyaşları ortasında toprağa verilirken, tabuta sarılan annesi de kızının gerisinden ağıtlar yaktı.

‘Sağlık sistemi tekrar gözden geçirilmeli’

Mevzuyu hukukî olarak pahalandıran İstanbul Barosu Lideri Mehmet Durakoğlu da, bu cins rahatsızlığı olan şahıslarda kabahat işlediklerinde ceza verilmesi mümkün olmayan bir tabloyla karşılaşıldığında artık hukuk sisteminin devreden çıkıp sıhhat sisteminin devreye girmesi gerektiğini belirtti. Durakoğlu, “Suç işleyen bireyler muhakkak bir mühlet akıl hastanesinde tedavi altında kaldıktan sonra topluma salınıyorlar. Sıhhat sisteminin baştan sona yine gözden geçirilmesi gerekiyor” tabirlerini kullandı.

‘Çok öfkeliyiz’

Yabanî cinayete reaksiyon yağdı. Toplumsal medyada on binlerce kişi, Başak Cengiz’in öldürülmesine reaksiyon dolu paylaşımlar yaparken, politikler de reaksiyon iletileri paylaştı. CHP başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, “Çok üzgünüz, çok öfkeliyiz” derken, AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik de paylaşımında, “Toplumsal olarak bayan cinayetlerine karşı seferber olmamızın vakti gelmiştir” sözlerini kullandı. İrtibat Lideri Fahrettin Altun da “Saldırıyı gerçekleştiren caninin en ağır cezayı alması noktasında sürecin sonuna kadar takipçisi olacağız” dedi.

Kızını ağıtlarla uğurladı

İstanbul’da sokakta karşısına çıkan Can Göktuğ Boz’un (27) kılıçlı saldırısı sonrası kaldırıldığı hastanede ömrünü yitiren mimar Başak Cengiz (28), dün Ankara’da gözyaşları eşliğinde son seyahatine uğurlandı.

Genç mimar için Yenimahalle’deki Yahyalar Merkez Camisi’nde dün cenaze namazı kılındı. Mescitteki merasime Başak Cengiz’in ailesi, nişanlısı, yakınları ve çok sayıda vatandaş katıldı. Namaz öncesi anne Beyhan Cengiz tabuta sarılarak kızı için ağıt yaktı. Baygınlık geçiren anneye cami bahçesinde birinci yardım uygulandı. Başak Cengiz’in cenazesi, öğlen vakti kılınan cenaze namazının akabinde Karşıyaka Mezarlığı’nda toprağa verildi. Cengiz’in nişanlısı Becerikli Mızrak, “Pazar günü alıp gelecektim ben onu. Misyonu çıkmasa evlenecektik” dedi.