Birleşmiş Milletler tarafından 25 Kasım Bayanlara Yönelik Şiddete Karşı Çaba ve Dayanışma Günü’nden başlayarak 10 Aralık İnsan Hakları Günü’ne kadar süren ‘Kadınlara Yönelik Şiddete Karşı 16 Günlük Aktivizm’in bu yıl 30. yıldönümü olduğuna dikkat çeken Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi (UN Women) Ülke Yöneticisi Asya Varbanova, “1991 yılından bu yana 300 milyonun üzerinde beşere ulaşan kampanyaya yaklaşık 187 ülkeden 6 bin kuruluş katıldı. 16 Günlük Aktivizm, hükümetler, sivil toplum, akademi ve kamuoyu dahil tüm aktörlerin bayanlar ve kız çocuklarına yönelik şiddete karşı durması için bir davettir. Kampanya herkesi yalnızca 16 Günlük Aktivizm müddetince değil, her vakit olması gerektiği üzere şiddete sessiz kalmamaya çağırır” dedi.

10 yıldır değişmedi

Dünyada 15 yaş ve üstü neredeyse 3 bayandan birinin hayatı boyunca en az bir sefer yakın partnerleri ya da partnerleri olmayan biri tarafından fizikî ya da cinsel şiddete maruz bırakıldığını ve bu şiddet düzeylerinin son on yılda değişmediğini vurgulayan Varbanova, “Eğer bilgiler cinsel taciz, siber şiddet, insan ticareti üzere bayanları ve kız çocuklarını etkileyen tüm şiddet olaylarını içeriyor olsaydı sayılar çok daha yüksek olacaktı. Kovid-19 pandemisiyle başlayan sokağa çıkma kısıtlamaları ve hizmetlere erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle bayanlara yönelik şiddetin daha kötüleşmesine ve gölge pandemi haline gelmesine neden oldu. Son yapılan araştırmaya nazaran, Türkiye’de 10 bayandan 4’ü hayatlarının bir noktasında eşleri yahut yakın partnerleri tarafından fizikî ve/veya cinsel şiddete maruz bırakılıyor. Dünya çapında ve Türkiye’de, caydırıcı yasa ve siyasetlere karşın, toplumsal cinsiyete dayalı kalıp yargılar ve bayanlarla erkekler ortasındaki eşitsizlikler bayanlara ve kız çocuklarına yönelik şiddeti alevlendirmeye devam ediyor.” diye konuştu. Yapılan araştırmaların dünyada şiddete maruz bırakılan bayanların yalnızca yüzde 40’ını raporladığını söyleyen Varbanova kelamlarını şöyle sürdürdü: “Konuyla ilgili mevcut bilgilere sahip ülkelerin büyük kısmında yardım isteyen bayanların birçok aileleri ve arkadaşlarına ulaşırken, çok azı polis ve sıhhat hizmetleri üzere resmî kurumlara başvuruyor. Yardım isteyenlerin yüzde 10’undan azı polise başvuruyor. Şiddete şahit olanlar tarafından yapılan bildirimlerin sayısı da hayli düşük. Şiddete şahit olanlar, yetkililere şahsen başvurarak, şiddete maruz bırakılan bayanı bildirimde bulunması için cesaretlendirerek yahut ona eşlik ederek takviye olabilir. Lakin Eurobarometer’in anketi, ankete yanıt verenler konut içi şiddet hakkında bilgisi olanların sadece yüzde 12’sinin durumu polise bildirdiğini gösteriyor. Türkiye’de fizikî ve/veya cinsel şiddete maruz bırakılan bayanların yarısından birden fazla bu durumu yakın toplumsal etraflarına anlatırken, sırf yüzde 11’i yardım almak için resmi bir kuruma yahut bir sivil toplum kuruluşuna başvuruyor. Bildirimde bulunma yahut resmi kaynaklardan takviye istemenin önündeki pürüzler ortasında utanç ve damgalanma korkusu, maddi mahzurlar, faillere ceza verilmediği üzerine oluşan algı, farkındalık eksikliği, mevcut hizmetlere erişimdeki eksiklikler, tekrar şiddete uğrama korkusu, mahkemelerdeki tavır, kalıp yargılara dayanan tavırlar ve sıhhat çalışanlarına güvensizlik sayılabilir. Ayrıyeten, pek çok bayan şiddetin olağan olduğuna ve ihbar edilecek kadar değerli olmadığına inandığı için bildirimde bulunmuyor yahut yardım istemiyor.

Şiddete tanıklık edenlerin önündeki en büyük pürüz ise bayana yönelik şiddetin özel bir problem olarak algılanması. Öteki sebepler ortasında kiminle temasa geçileceği ve nereye ihbar edileceği konusunda belirsizlik yahut bilgi eksikliği, durumu daha makus hale getirmeye yönelik kaygı ve tanıklık edenlerin kendi güvenlikleri için korkmaları sayılabilir.”

16 günlük aktivizm

“16 Günlük Aktivizm Bayanlara Yönelik Şiddete Son Kampanyası”,  Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri öncülüğünde bayanlar ve kız çocuklarına yönelik şiddetin önlenmesi ve ortadan kaldırılması için farkındalık ve hak savunuculuğu çalışmalarını kapsıyor. Türkiye’de kampanyanın öncülüğünü yapan BM Bayan Ünitesi Türkiye Ofisi, 2018 yılından bu yana ateş böcekleri ile bayanlara ve kız çocuklarına yönelik şiddete dikkat çekiyor. Yanıp sönen ışıkları sayesinde birbirleriyle bağlantı kuran ve karanlığı aydınlatan ateş böcekleri, 16 Günlük Aktivizm kampanyalarının ana simgesi.

Milliyet’e teşekkürler

Varbanova kelamlarını şöyle sürdürdü: “Nesiller Uzunluğu Eşitlik Forumunda hükümetler, sivil toplum ve özel dal tarafından toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak için taahhüt edilen 40 milyar ABD doları ile değerli bir yılı geride bırakıyoruz. Forum kapsamında Türkiye’den Milliyet Gazetesi, Koç Holding ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi bahadır ve dönüştürücü taahhütlerde bulundu ve taahhüt verenlerin sayılarının artmasını hedefliyoruz. Toplumsal cinsiyet eşitliği fakat tüm aktörlerin birlikte çalışmasıyla sağlanabilir. Eşit ve adil bir topluma ulaşmanın anahtarı, bayanlara yönelik şiddetin sona erdirilmesidir.

BM Bayan Ünitesi olarak, eşitlik yolunda bizimle birlikte yürüyen ve kampanyamızı destekleyen ortaklarımıza, paydaşlarımıza, tüm kurumlara ve herkese teşekkür ederiz. Milliyet’le iş birliğimizi selamlıyor ve medyadaki ortağımız oldukları için kendilerine de teşekkür ediyoruz. Bayanlara yönelik şiddete karşı haydi daima birlikte sesimizi yükseltelim.”

Şiddete şahit olanları aydınlatıyor

Birleşmiş Milletler Bayan Birimi’nin 2018’den bu yana 16 Günlük Aktivizmle bütünleştirdiği ateş böceklerinin bu sene bayanlara yönelik şiddete şahit olanları aydınlatacağını lisana getiren Varbanova, “Kampanya, bayanlara yönelik şiddete dikkat çekerken, herkesi şiddete şahit olduklarında neler yapabilecekleri hakkında bilgilenmeye, şiddete kayıtsız kalmayarak şiddete maruz bırakılan bayanların sesi ve gücü olmaya davet ediyor. Şiddet hadiseleri ve bu olaylara tanıklık halinde neler yapılabileceği hakkında bilgilendirme yapan kampanyaya ünlü isimler takviye oluyor” diye konuştu.